Tom Sagan siết chặt khẩu súng ngắn trong tay. Suốt một năm qua, Tom đã suy nghĩ về khoảnh khắc này rất nhiều lần, tự cân nhắc mọi mặt lợi và hại, và cuối cùng quyết định rằng một lợi điểm duy nhất vượt trội hơn mọi điểm yểu của hành động này. Đơn giản thôi, Tom chẳng còn thiết sống nữa. Tom đã từng là một phóng viên điều tra cho tờ Los Angeles Times, hưởng một đầu lương lên tới sáu con số, bút danh của anh gắn liền với những tiêu đề nổi bật nhất trên trang nhất của tờ báo. Anh đã làm phóng sự ở rất nhiều nơi trên thế giới như Sarajevo, Bắc Kinh, Johannesburg, Belgrade, và Mát-xcơ-va. Nhưng chính Trung Đông đã trở thành chuyên môn của anh, một nơi anh hiểu biểt rất sâu sắc và tường tận, và Trung Đông đã góp phần rất lớn trong việc gầy dựng danh tiếng của anh. Tom cũng sở hữu một tập tin bí mật chứa tới hàng trăm những nguồn tin tự nguyện, những người tin rằng anh sẽ bảo vệ danh tính của họ bằng mọi giá. Và dẫn chứng của việc này là Tom đã chịu mười một ngày trong một nhà giam tại Washington DC chỉ vì anh nhất quyết từ chối khai báo nguồn tin của anh trong một bài viết về việc ăn hối lộ của một nghị sĩ ở Pennsylvania. Rút cục, tên đó cũng phải thọ khám. Tom được đề cử lần thứ ba cho giải Pulitzer. Có tất cả hai mươi mốt hạng mục trao thưởng, một trong số đó là giải "Bài phóng sự điều tra xuất sắc nhất được viết chỉ trong một bài báo hay được viết thành một chuỗi phóng sự." Người thắng giải nhận được một tấm bằng chứng nhận, mười ngàn mỹ kim tiền thưởng, và vinh dự được thêm dòng chữ "Người đọat giải Pulitzer" vào cạnh bút danh của mình. Tom đã thắng giải năm đó. Nhưng ban tổ chức đã thu nó lại. Dường như mọi thứ trong cuộc đời của Tom đã bị đọat mất. Sự nghiệp, thanh danh, độ tin cậy và ngay cả lòng tự trọng của Tom đều bị tước đọat. Cuối cùng, anh chỉ là một người thất bại trong mọi lĩnh vực, từ làm cha cho đến làm con, từ một phóng viên cho đến một người bạn. Cách đây vài tuần Tom đã cố vẽ lại cái mớ bòng bong ấy trên giấy, và anh nhận ra rằng mọi thứ bắt đầu khi anh khoảng 25 tuổi, vừa tốt nghiệp Đại họcTiểu bang Florida với tấm bằng về ngành báo chí và được nằm trong tốp ba xuất sắc của khóa. Nhưng cha của Tom đã khai từ anh. Ông Abiram Sagan lúc nào cũng nghiêm khắc. "Chúng ta ai cũng phải chọn lựa. Tốt, xấu, hay trung lập không thành vấn đề. Tom, con đã trưởng thành và đã chọn lựa cho riêng mình. Bây giờ ta cũng phải như thế." Và ông ta làm thật. Trên cùng tấm giấy đó Tom đánh dấu rất kỹ từng chuỗi thăng trầm trong cuộc đời. Một vài thứ xảy ra từ rất lâu rồi, như thuở anh còn làm biên tập cho một tờ báo trong trường cấp ba hay một phóng viên tập sự trên đại học. Nhưng đa phần mọi việc đều xảy ra sau này. Tom thăng cấp từ trợ lý tin tức lên phóng viên chính, sau đó trở thành một phóng viên quốc tế kỳ cựu. Và rồi những giải thưởng, những cái vỗ vai chúc mừng và lòng kính trọng của các đồng nghiệp cũng kéo đến. Nếu đuợc hỏi, một cộng sự sẽ miêu tả phong cách làm việc của Tom như sau: "Các bài phóng sự ở mọi chủ đề và mang đầy tính dự đoán được thực hiện bất chấp nguy hiểm cho cá nhân mình." Sau đó Tom ly dị vợ. Anh phải xa lánh đứa con độc nhất của mình. Cộng thêm những quyết định đầu tư sai lầm. Và thậm chí những quyết định thiết thực cho đời sống của Tom còn lầm lạc hơn. Và cuối cùng, anh bị đuổi việc. Đó là tám năm về trước. Cuộc đời của anh bế mạc từ đó. Hầu hết những người bạn của anh đều đã rời bỏ anh, nhưng hầu hết đều do lỗi của Tom. Khi nỗi phiền muộn của anh ngày một trầm trọng, Tom tự khép mình lại với mọi người. Vẫn may anh chưa sa đọa vào rượu chè hay các chất gây nghiện, vì mấy thứ này chẳng hề khiến anh hứng thú chút nào. Lòng tự thương hại khiến anh chìm sâu hơn nỗi buồn phiền. Tom quét mắt nhìn lại tất cả những món nội thất trong nhà. Anh đã quyết định sẽ tự kết liễu đời mình ngay tại đây, căn nhà của ba mẹ anh. Không biết thế nào, anh lại thấy đây là chỗ vô cùng thích hợp để tự tử. Các lớp bụi dày cộm và thứ mùi ẩm mốc nhắc nhở Tom rằng đã không có ai sống tại ngôi nhà này trong suốt ba năm trời. Anh đã bật hết đèn đóm trong nhà , trả những khoản thuế lẻ tẻ, và làm cỏ thường xuyên để đám hàng xóm không phàn nàn. Trước đó, anh cũng chú ý đến việc cây dâu tằm bò ngổn ngang trước nhà và cần phải được cắt tỉa lại, hay hàng rào gỗ cần phải sơn lại. Tom rất ghét ở đây, đối với anh, nơi này có gì đó rất ma quái. Anh đi thăm lại từng căn phòng, tưởng nhớ những ngày tháng hạnh phúc năm xưa. Anh vẫn còn hình dung được những hũ mứt mẹ anh sắp thẳng tắp trên thềm cửa sổ. Ý nghĩ về mẹ thoáng đem lại một niềm vui khó tả trong anh. Ít ra anh cũng nên để lại một bức thư để biện minh cho mình, hoặc đổ lỗi cho một người hay một thứ nào đó. Nhưng đổ cho ai hay cái gì bây giờ? Chẳng còn ai thèm tin anh bất kể anh có nói thật đến mức nào. Và tiếc thay, cũng như tám năm trước, anh chẳng thể trách ai được ngoài chính mình. Liệu có ai còn quan tâm đến chuyện anh sống chết thế nào hay không? Chắc chắn không phải là đứa con gái của Tom. Anh vẫn chưa nói lấy một câu với nó trong nhiều năm qua. Người đại diên của anh chăng? Bà ấy chắc hẳn sẽ kiếm được khối tiền từ quyển hồi ký nói về anh. So với chuyện viết báo, Tom đã rất ngạc nhiên khi biết được rất nhiều những tay tự xưng biết viết tiểu thuyết hư cấu thật ra chẳng viết được câu nào ra hồn. Và anh chắc mẩm rằng vào thời điểm anh sa cơ lỡ vận, có khối nhà phê bình đã phán rằng: "Phóng viên Tom Sagan sẽ có một tương lai xán lạn hơn nếu chuyển sang nghề viết tiểu thuyết." Bọn khốn nạn. Nhưng rất có thể anh sẽ tiếp nhận lời khuyên đó. Tom tự hỏi rằng làm sao anh có thể giải thích việc tự kết liễu mạng sống của mình? Theo lý thuyết, đây là một chuyện điên rồ. Và dĩ nhiên, chuyện điên rồ thì chẳng thể giải thích được. Hi vọng là sẽ có ai đủ tốt để chôn cất anh. Anh có khá nhiều tiền trong tài khoản ngân hàng, dư sức để tổ chức một đám tang trang trọng và chỉnh tề. Cảm giác khi chết sẽ thế nào nhỉ? Anh có còn cảm thấy mọi thứ xung quanh được không? Nghe? Nhìn? Ngừi? Hay cái chết chỉ đơn giản là một màn đen vô tận. Không có cảm xúc, không có ý nghĩ. Và chẳng có gì cả. Tom bước ra ngoài căn nhà. Bên ngoài là một buổi sáng tháng Ba rực rỡ, ánh nắng ban trưa chói chang. Florida thật may mắn khi được ban cho một khí hậu tuyệt vời. Giống như California, nhưng không có động đất, nơi anh đã từng sống trước khi bị đuổi việc. Anh rất nhớ cái ánh nắng ấm áp vào một buổi trưa hè êm dịu. Anh dừng chân lại ở cánh cổng vòm và nhìn vào căn "phòng khách riêng." Đó là cái tên mà mẹ anh hay dùng để gọi căn phòng đó. Đây là nơi mà cha mẹ của anh thường tụ tập cho lễ Shabbat(1), chỗ ông Abiram thường đọc kinh Torah. Nơi đây cũng đã từng tổ chức các lễ Yom Kippur(2) và những ngày lễ khác. Anh vẫn còn nhớ như in bảy cây đèn cầy cháy sáng rực trên giá đỡ bằng thiếc ở góc bàn phía xa. Cha mẹ của Tom đều là những tín đồ trung thành của đạo Do Thái. Sau lễ mừng sự trưởng thành, hay gọi là Bar Mitzvah, anh cũng phải đứng học quyển kinh Torah trước cánh cửa sổ mười hai ô, được trang trí bởi những tấm rèm của mẹ anh mất nhiều tháng để may từ lụa Đa-mát. Bà được trời phú cho tính khéo tay và được yêu quý bởi mọi người. Tom rất nhớ bà ấy. Bà mất sáu năm trước Abiram, người tính đến bây giờ cũng đã qua đời được ba năm rồi. Phải chấm dứt dòng tư tưởng này. Tom ngồi phịch xuống chiếc ghế bành. ngắm nghía khẩu súng ngắn mà anh đã mua một vài tháng trước ở một lễ hội vũ khi tại Orlando. Một làn bụi mỏng bốc lên rồi tản mác. Anh chợt nhớ về những lời giảng của Abiram về các loài chim hay lũ ong khi ông ngồi ở chính chiếc ghế này. Lúc đó Tom chỉ khoảng mười hai tuổi. Đó là ba muơi tám năm về trước. Nhưng chuyện dường như chỉ xảy ra cách đây một tuần. Như thường lệ, lời giảng của cha rất ngắn gọn và súc tích. "Con có hiểu không?" Abiram hỏi. "Điều đó rất quan trọng đấy." "Nhưng con không thích lũ con gái." "Rồi con sẽ thích, nên hãy nhớ kỹ lời ba dặn." Đàn bà. Một thất bại khác của Tom. Thời còn trai trẻ, Tom đã có một vài mối tình ngắn ngủi. Sau đó anh cưới Michelle, người con gái đầu tiên biểu hiện một sự quan tâm nghiêm túc đến anh. Nhưng rồi cuộc hôn nhân tan vỡ ngay sau khi anh bị đuổi việc, và chẳng còn người phụ nữ nào chịu đến với anh sau sự cố đó. Việc ly hôn Michelle thực sự đã ảnh hưởng rất xấu đến anh. "Có lẽ mình sẽ sớm gặp lại cô ta thôi," Tom lẩm bẩm. Michelle đã mất hai năm về trước trong một vụ tai nạn xe hơi. Đó là lần cuối cùng anh được nói chuyện với đứa con gái của mình. Năm đó, con bé đã nói rất to và rõ: "Cút đi! Mẹ không muốn ông ở đây đâu." Anh bỏ đi ngay sau lễ tang. Tom nhìn chằm chằm khẩu súng, ngón tay đặt sẵn trên cò. Anh tự khích lệ mình, hít một hơi dài, rồi hướng nòng súng về thái dương. Anh thuận tay trái, như bao người khác trong dòng họ Sagan vậy. Bác của Tom, một cựu vận động viên bóng chày chuyên nghiệp, đã từng nói rằng khi còn nhỏ, nếu anh luyện được cú ném xóay vòng thì anh chắc chắn sẽ được vào chơi trong các giải lớn. Những nguời ném banh giỏi bằng tay trái quả thật rất, rất hiếm. Nhưng tiếc là anh cũng thất bại trong môn bóng chày. Tom ấn nòng súng vào thái dương. Thứ thép lạnh ngắt chạm vào da anh. Tom nhắm mắt lại và siết chặt ngón tay lên cò súng hơn, tưởng tượng lời cáo phó của anh sẽ bắt đầu như thế nào. Thứ Ba, ngày năm tháng Ba, cựu phóng viên điều tra Tom Sagan đã tự sát tại nhà của cha mẹ tại Mount Dora, tiểu bang Florida. Chỉ một chút lực nữa thôi, và... Rầm rầm rầm. Tom mở mắt ra. Một gã đàn ông đứng sừng sững ngoài cửa sổ, đủ gần để Tom có thể nhìn rõ khuôn mặt của hắn ta - hắn già hơn anh một chút, mày râu nhẵn nhụi, trông rất dễ nhớ - và đặc biệt nhất là bàn tay phải của hắn. Bàn tay đó đang nhấn một bức hình vào tấm cửa kiếng. Tom cố sức tập trung nhìn vào tấm hình của một cô gái trẻ đang nằm, với tay chân đang dang rộng ra. Như thế bị trói. Anh chắc chắn nhận ra khuôn mặt này. Đứa con gái của anh. Alle. Chương trình ủng hộ thương hiệu Việt của Tàng Thư Viện: