Sáng ngày ra, Năm Lát nghe xíp-lê lật đật tới ga, lên xe trở lại nhà. Ái Nhơn mới hỏi qua tự sự. “Thưa cậu, việc lương dương thiên tứ, dẫu cho rằng gặp dữ cũng lành, cuộc giai ngẫu để thành, khó cho mấy cũng sanh ra dễ. Vào tới cửa tôi liền dâng lễ, dụng mĩ từ nói thế cho chủ gia, rằng cậu nay mắc gấp việc nhà, nên khó nỗi đàng xa dời bước. Bà nghe qua sau trước, nói khiêm rằng ân đước chi đâu, bà quyết ý chẳng thâu, biểu đem về trả lợi. Tôi năn nĩ thiếu điều gãy lưỡi, nói hết lời bà mới nhậm ngôn, phải mà tôi nhiều dại ít khôn, thì khó nổi vào lòn ra cúi. Tuy may vậy mà cũng còn sự tủi, rủi Anh Cô mê muội phòng loan, hỏi thăm bà nói cô cảm mạo thương hàn, tôi mới xin phép vén màn thăm hỏi. Anh Cô thấy mặt tôi mầng nói, bộ xem chỏi hỏi có sao, tôi vấn an căn bịnh thể nào, cô nói đau nhiều lắm. Ngồi thì coi chẫm hẩm, nhan sắc lại kém hư, chắc là cô mang bịnh tương tư, vắng mặt cậu tưởng mơ hình bóng. Tôi kiếm lời hỏi gióng, thiệt quả trúng như lời: cô hỏi thăm tánh cậu ở đời, có ưa chơi hoa nguyệt. Cô ép tôi tỏ thiệt, trong những việc gia tề, hỏi cậu đã có chốn hiền thê, hay còn bởi thiếu bề nội trợ. Tôi liền nói cậu chưa có vợ, tánh ăn ở khoan hòa, ước phải chi cô đặng hiệp một nhà, cùng chủ gia kết tóc. Tôi o riết cô ngồi muốn khóc, nghe giải bày như chọc tình sầu, mắt nhìn tôi lụy ứa thấm bâu, rồi trách lẫn vì đâu xui khiến. Cô nói cô cũng muốn dời chơn thăm viếng, ngặt còn đau chẳng tiện bước đường, tội nghiệp, nghe cô nói mà thương, căn dặn về chường cùng cậu, cậu phải mau lai đáo kẻo mà cô phiền não đêm ngày, cuộc sum vầy chẳng mốt thì mai, xin cậu chớ xẻ hai vàng đá. Bữa nay tôi mới thấy; nhan sắc tợ nhị Kiều Giang tả, màu da chi nhượng đóa trà mi, xứng với cậu biết bao nhiêu, vậy mới là phải đạo xướng tùy, dường ấy có kém chi Lương mạnh.” Nhơn nghe nói lòng đà mầng quýnh, nhâng mà nghe tin nàng bịnh rất thương, hối thắng xe Nhơn với Lát lên đường, diu5c ngựa chạy bương vào rẫy. Kể từ bữa Lát quày trở lại, Anh Cô càng hoài ái biết bao, nằm mà lo, lo nguyệt soi thôi thúc tóc bạc mua, ngồi luống sợ, sợ nhựt chiếu ghen quần đỏ, càng riêng tưởng hột châu càng nhỏ, mãn tương tư mặt vỏ mình gầy, biết no nao loan phụng hiệp bầy, biết bao thuở rồng mây tương hội. Đang lăn lộn bỗng đâu nghe tiếng nói, Cô chỗi mình bước khỏi phòng khuê, thầm hỏi, có phải là tiếng Ái Nhơn mới ngừng xe hay là mình tơ tưởng tai nghe như vậy??? Chưa vâng ý bỗng đà ngó thấy, Ái Nhơn vào gần đấy đã rồi, Anh Cô trong dạ bồi hồi chi xiết mầng vui mà kể. Ái nhơn thấy Anh Cô dựa bệ, lòng cũng mầng như thể gặp vàng, thảm thay, thấy mà thương cho phận hai đàng, trưng đôi mắt tỏ gan vàng đá! Chàng muốn đứng nhìn cho thỏa dạ, sợ nàng e nên chẳng đã phải vô, nàng muốn xem cho tạng mặt trượng phu, lại hổ thẹn nên trở vô phòng nội. Nhơn vào tới mụ dì mầng chào hỏi, trà nước mời nói nói cười cười: “Hỏi vậy chớ rảnh việc nhà cậu dạo xe chơi, hay là có chuyện nên cậu dời chơn đến.” Nhơn thủ lễ bẩn thưa tề chỉnh, tỏ tất lòng cung kỉnh biết bao, rằng: “Tôi nghe tin lịnh ái đau, nên tôi phải mau mau đến viếng.” Nhơn nói chưa hết chuyện, mụ dì đà trỗi tiếng kêu con; Anh Cô mầng chơn bước bon bon, chào quân tử đoái tình hạ cố. “Bề tiện nữa dám mô phiền lòng đó, phận khó bèn đâu có đèo bòng, xin Ái gia mựa chớ nhọc công, thế nữ ắt không dám chịu.” Liếc xem hình ye3u điệu, lóng nghe tiếng dịu dàng, tợ như đờn khúc nhặt khúc khoan, nhơn ngồi đấy dạ càng khoăn khoái, Ái Nhơn mói mở lời đáp lại: “Lịnh ái đừng nghi ngại tất lòng, cực chi đó gọi gì công, tốn chút nào gọi của. Dầu cho quen một bữa, tình mến thửa trăm năm, huống chi là tôi đã thọ ân, nghe vậy chẳng ân cần sao phải. Tôi mà đến đây, chẳng qua là vì ngãi, nên quyết tìm lịnh ái vấn an, bịnh trọng khinh lịnh ái phân tàng, đặng tôi có tìm đàng kiếm thuốc. kẻo mà dì già cả khó bề rõ thuộc, lầm những thầy trật vuột không xong, đặng như vầy tôi mới phỉ lòng, bằng chẳng vậy tôi không an dạ.” Nghe lời nói Anh Cô thương quá, vì biết Nhơn có dạ yêu mình, muốn tỏ phân cho Nhơn rõ sự tình, mà sợ nỗi lậu tình mẹ biết. Lại cũng muốn gìn lòng trinh tiết, nên cứ việc làm thinh, thảm thay, cái gánh tình chẳng chịu để bất minh, nên khiến cho Anh nữ mắt nhìn mà rơi giọt. Ái Nhơn thấy càng thêm chua xót, ngó Anh Cô lụy ngọc cũng rưng rưng, sợ lậu tình Anh nữ vội xây lưng. Nhơn chăm chỉ trưng đôi mắt thảm. Mụ dì mới mời Nhơn nghỉ tạm, Anh Cô dâng cơm mắm đỡ lòng, Nhơn tính bề ngồi nán không xong, bèn từ tạ rủi dong vó ký. Về phòng nội Nhơn nằm mà nghi, nghĩ nỗi niềm giọt lụy khôn cầm, biết làm sao tạng mặt tri âm, kẻo thổn thức thương thầm trong dạ; đêm nương gối mơ màng sắc đóa, ngày chống tay tơ tưởng mật hoa, mới lim dim chợt thấy bóng phớt qua, mừng chỗi dậy tưởng là con bạn ngọc. Tay vói níu và mầng và khóc, chiêm bao sao khéo chọc chú điên tình, dòm lại coi sau trước một mình, mới là biết nhớ sinh mộng mị! Càng nhớ tới càng rơi giọt lụy, ước nguyền cho ngư thủy hiệp nhứt trường, sực đến điều thiên các nhứt phương, người sầu não kẻ vương đoạn thảm. Đêm ngày chạnh cảm, mắt nhắm chẳng yên, sớm tối đeo phiền, cơm ăn không đặng, Nhơn thọ bịnh biết bao là cay đắng, bởi nhớ người da trắng môi son, không mấy ngày xem đã hao mòn, ai thấu nỗi nước non chăng nhẽ! Bịnh lâu thêm trầm trệ, không thấy nhẹ phân nào, Lát biết rằng tại đóa hoa đào, chim xanh mới dàu dàu như thế. Lát thầm nghĩ xét ra một kế, bịnh tương tư cứu dễ như thần, hễ Anh Cô tới viếng ái nhân, Nhơn thấy mặt vui mầng ắt mạnh. Tính như vậy Lát mới lấy xe hai bánh, bắt kế rồi thẳng cánh giơ roi, nghe xe ngừng Anh nữ bước ra coi, thấy Năm Lát có mòi sờ sệt. Lát nói: “Cô ôi, phen ni ắt cậu tôi phải chết, mang bịnh đà nằm liệt chiếu giường, tôi chạy đã hết đường đà vô phương cứu giải. Bởi vậy cho nên, tôi lật đật lên đây bẩm lại, coi bà có phương chi xin dạy làm ơn; nếu quá ngày nay, cô ôi, còn chi mạng Ái Nhơn, rủi một cơn mà thác.” Nghe Lát nói Anh Cô đà biến sắc, đứng sững sờ nước mắt rưng rưng: “Ái Nhơn chết, chế làm sao tức tối quá chừng, duyên chưa gặp đà thấy phân hai ngả!!! Tưởng chung gối nào hay rời rã, Ái lang ôi, thiếp mà hay rã rời vầy nhành đóa thiếp đã trao ghét ghen chi cái mặt má đào, gương bạc phận đem cột vào vóc liều?“