Trên con đường Bắc Nhụng, lờ mờ một vệt trắng chạy tun hút giữa khoảng tối tăm, bố cu Khải nằm rạp trên lưng con ngựa ô phi nước đại. Tiếng vó ngựa vỗ mặt đường kế tiếp nhau lọt thỏm vào trong cái lặng lẽ đêm khuya. Trên trời thẳm, những ngôi sao lấp lánh như những cặp mắt xa nhìn trộm xuống cõi đời. Rừng núi hai bên dọc đường lù lù từng đám mây đen bí mật. Ngựa chạy đến chỗ đường rẽ, bố cu Khải dừng cương nhảy xuống đất, dắt ngựa buộc vào một gốc cây. Con vật hí rầm lên, tỏ ý lo sợ. Rừng cây xung quanh giật mình vì cái tiếng kêu bất thường. Bố cu Khải lẩm bẩm nói: - Thôi mà! Tới đích rồi đây!... Nói đoạn, lão cố sức nhìn vào trong rừng. Bóng tối dày quá. Bố cu Khải chỉ thấy những đám đen lù lù hiện trên những đám khác đen hơn. Lão ngần ngừ một lát, vỗ về con ngựa và nói như nó có thể hiểu được: - Thôi, từ giã ngươi nhé! Ta đi đây cũng chẳng chắc đâu đã được vẹn toàn, một chút lòng son chỉ đành mong cậy ở cao xanh!... Bố cu Khải nói xong, quả quyết lận vào rừng. Một tiếng cú kêu lạnh lùng thảm đạm như một điều gở. Tuy vậy, lão cũng vẫn cố sờ soạng tiến lên. Độ dăm chục bước, bố cu Khải bỗng lạnh tái người, trái tim dừng hẳn lại... Bên tai lão, có tiếng ai khẽ nói: - Cứ đi! Nếu quay đầu lại thì "nị" chết! Một tiếng nữa tiếp theo: - Nếu nói một câu "nị" cũng chết! Tiếng cú lại kêu. Rồi, vụt cái, xa xa trước mặt hiện ra một cái ánh lửa tròn và to bằng quả bưởi, lừ lừ tiến lên như cái ma chơi. - Theo ánh lửa mà đi! Bố cu Khải gật đầu. Trong lòng sợ hãi lắm. Nghĩ đến những cái nhục hình ghê gớm, lão toát mồ hôi giá ngắt. Càng vào sâu trong rừng, bóng tối càng như bưng lấy mắt. Tuy có ánh lửa dẫn đường, song lão Khải vẫn vấp ngã luôn. Như thế chừng một khắc canh. Ánh lửa tắt. Bố cu Khải ngẩng đầu, lại thấy sao sáng lấp lánh, mà đường tối cũng phẳng phiu hơn. Ra khỏi rừng rồi. Lão vừa nghĩ thế thì một sợi dây choàng ngay xuống trước ngực, cuốn chặt lấy thân thể và hai tay lão như một khúc giò. Rồi, một bàn tay vỗ mạnh vào vai lão, giúi mạnh đi. Vượt qua một cánh đồng hoang, đến một cái cổng bằng tre gai. Tiếng cú lại kêu. Cánh cổng bật mở. Bố cu Khải bị xô mạnh vào trong sân. Một tiếng hiệu lệnh. Trăm nghìn bó đuốc cháy bùng lên. Quân giặc xí xố vây quanh lão già. Gươm giáo tuốt ra sáng nhoáng như chớp. Một tên hung ác nhất hỏi: - Mày là ai? - Tôi là một tên thường dân tên gọi bõ Khải. - Ở đâu đến? - Ở Bắc Mục về. - Mày đang đêm lặn lội vào chỗ đóng quân làm gì? Do thám à? - Không! Tôi đến xin theo các quan. - Mày nói dối! Nếu mày định theo thì phải chờ ban ngày ban mặt tử tế chứ! - Nguyên tôi ở với một nhà kia, chủ nhà ác quá, đánh chửi tôi luôn. Tức mình, tôi trót giết chết hắn rồi cướp lấy ngựa chạy trốn về đây. Bố cu Khải nói dứt lời bỗng giật nảy mình, tái mặt. Dưới ánh đuốc, lão vừa nhận thấy con trai mẹ Chánh ú đang nhìn lão tủm tỉm cười: - Thế nào già Khải đã nhận rõ mặt người quen rồi đấy chứ? Nói đoạn, hắn quay lại bảo với bọn giặc: - Nếu không có tôi thì hôm nay các chú tất bị lão này đánh lừa! Hắn chẳng phải ai xa lạ, chính là đầy tớ nhà lão Điều Hộ ở dưới tỉnh. Lão giỏi võ lắm. Việc mưu sát Lày Sập Trưởng bữa qua chỉ có hắn chứ không còn ai nữa. Nay hắn lên đây, chắc muốn tháo cho mẹ con Thục Nương, không thì cũng do thám binh tình của ta để báo thù cho chủ hắn. Một tiếng reo kinh ngạc tiếp ngay câu tố cáo quan trọng đó. Rồi bọn Cờ Đen bảo nhau khám lưng lão già. Hàng trăm lưỡi gươm dí sát vào mình bố cu Khải như một bức mành. Một tên giặc đến lần lưng bố cu Khải. Hắn kêu lên một tiếng mừng rỡ: - Đây rồi! Nói đoạn giơ cho bọn giặc xem một con dao găm sắc như nước: - Con dao này giống hệt con dao đã làm cho Lày Sập Trưởng suýt nguy! - Giết!... - Chôn sống! - Ừ phải!... chôn sống! Bọn giặc lôi lão già ra một thửa ruộng hoang, nới dây cho lão chỉ vừa đủ để cuốc đất. Xung quanh thì đèn đuốc sáng rực, gươm súng như rừng. Chúng ném bố cu Khải một cái cuốc mà rằng: - Đào lấy huyệt của mày đi! Lão già biết rằng có van nài cũng vô ích, mà dùng sức cũng chẳng xong. Dưới hàng nghìn con mắt thù địch, nếu mình hơi khác ý, chẳng khỏi chiếc thân cô độc sẽ bị tan tành trăm mảnh. Lão Khải tuyệt vọng lắm, ngước mắt nhìn trời; trong thẳm không gian, mây vẫn bay, sao vẫn tỏ, vũ trụ vẫn thờ ơ. Bốn bề im lặng, lão chỉ nghe tiếng gió vụt đầu cành, trùng kêu trong nội, và thỉnh thoảng tiếng súng hiệu xa xa... - Mau lên! Tiếng quát to làm cho lão Khải giật mình ứa hai hàng nước mắt. - Trời ôi! Thân tôi nào có tiếc gì! Chỉ đau đớn thay cho một nhà chủ tôi phải tan tành chia rẽ, nỗi niềm oan khổ ấy biết bao giờ giải được!