Trong bữa tiệc khao quân tại Chúc Sơn, Mai khoe với thầy : - Thưa cụ, nếu không nhờ có anh Hậu sang Lương Xá tiếp tay với chú Trần canh phòng mé Đông, không khéo tụi đầu sỏ quân Minh chạy thoát hết. - Ừ, ông Trần có kể chuyện ấy cho thầy nghe rồi. Chả là vì ngày trước thằng Rực hay lân la sang bên ấy chơi nên các đường ngang ngõ tắt nó thông thuộc hết. - Vâng. Mé đông làng Lương Xá ruộng sâu, nước cao và gai góc chằng chịt nên ít đứa dám liều mạng chạy về phía ấy. Hậu nối lời : - Chỉ có thằng Rực mới nghĩ ra mẹo chạy luồn ra sông Đáy bằng con lạch nhỏ. Đường bí mật này đâu có ai dùng mà biết đến. Chỉ có tụi trẻ con hay nô đùa bơi lội mới khám phá ra mà thôi. Cụ Cử thở dài than : - Thằng Rực dù sao trước kia cũng là học trò thầy. Nó theo giặc làm xằng, thầy cũng mang nhục lây… Vì nó, cuộc vui hôm nay không được trọn. Mai tìm lời an ủi : - Nhưng được cái may là cụ không cần phải đưa vụ ông Hai Quang tố cáo hôm nọ ra xử lại mà anh Hậu và anh Lịch tự nhiên được minh oan. Hậu vội trình tiếp : - Anh Lịch có dặn con trình với cụ đừng khơi vụ ấy ra làm chi nữa vì anh ấy muốn đóng trọn vai trò của mình cho đến khi thành Đông Quan được hạ xong. Nghe Hậu nói, Mai chợt nhớ đến một câu dặn dò của Lịch chiều qua khi chàng ghé vội bến đò Mai Lĩnh trong lốt áo nhà buôn : - Trước khi xuôi Nam , quân sư bảo anh phải giữ kín hành tung cả với những người thân thiết nhất. Quân Minh chưa rút hết về Tầu thì anh còn phải ở lại Đông Quan, quân sư còn có việc dùng đến. “Như vậy là anh chưa có thể về làng với em được. “Những khi nhớ nhau, em cứ hát lên cho đỡ nhớ. Còn anh, anh sẽ gửi lòng vào tiếng đàn. Tiếng đàn, tiếng hát sẽ cùng theo gió lên cung trăng… Cụ Cử vuốt râu, ra chiều toại ý : - Được, thầy xếp chuyện cũ ấy lại. Chắc ông Hai Quang và thằng Quý còn mừng nữa là đằng khác vì họ đã thừa hiểu tâm địa của thằng Rực và tội lỗi của nó rồi. “À, thầy nghe nói thằng Rực là chân tay của Vương Thông. Sao trận Tụy Động vừa rồi nó lại đi theo Trần Hiệp? Hậu cười thưa : - Chúng nó mắc mưu anh Lịch hết. Sau khi dụ cho chúng yên trí cất quân, anh ấy liền giả vờ đau nặng không đi theo Trần Hiệp được. Trái lại, thằng Rực chắc mẩm quân Minh sẽ thắng mười mươi nên tình nguyện đi thay để thừa dịp lập công. Cụ Cử đắc chí cười ha hả : - Thì ra trước khi mắc kế của ta, chúng vẫn đinh ninh ta mắc kế của chúng ! - Vâng. Chỉ tội cho tên Trần Hiệp chưa than thở được câu nào đã bị rơi đầu. Bác Trần Lương Xá vớt siêu đao hay quá. - Chuyện ! Đường đao gia truyền của Đức Hưng Đạo Đại Vương để lại mà ! Dạo này, Mai đã hết vẻ đăm chiêu mặc dầu anh chàng Lịch chưa có thể trở về Chúc Sơn sum họp với gia đình và gặp mặt người yêu. Nàng lại trở thành cô gái tươi tắn nhất làng như trước. Đôi mắt thêm long lanh, nụ cười thêm rực rỡ, và tiếng hát dịu dàng lại văng vẳng trên sông. Nàng ửng hồng đôi má, vuốt làn tóc mai gió quạt rối bời khi các bạn gái quá giang cười cợt : - Sướng nhé ! Chim Sơn Ca lại hót véo von rồi ! Những đêm có trăng, nếu thuận gió, mấy anh dân quân đi tuần dọc hai bên bờ đê có thể nhận ra những tiếng hát thiết tha chờn vờn trên sông : Lòng anh như nước sông Hồng Nhớ em theo xuống một vòng Chúc Sơn. Tim em sạch hết giận hờn, Dưới trăng hoà nhịp tiếng đờn Đông Quan… __ CHÂN PHƯƠNG Tháng 10 1973 __ Tài liệu tham khảo - Việt Nam Sử Lược của Trần Trọng Kim - Bài “Nguyễn Trãi với trận Tụy Động” của Cao Trung đăng trong Giai Phẩm Khoa học Huyền bí số 1 – 1 (tháng 9 – 1973)