Thấy mẹ lành mạnh, thấy Dung hết lòng thương yêu Phúc và công việc trong nhà đều như ý muốn, Nhuận hả hê không biết chừng nào. Sắc mặt chàng tươi hẳn lên; miệng chàng luôn luôn nở một nụ cười thỏa mãn. Buổi chiều hôm ấy, sau bữa cơm, Nhuận cùng mẹ và vợ ngồi ngắm Phúc đùa nghịch. Bỗng, ngoài sân, con chó vàng sủa ầm ĩ, tiếp đến tiếng người gọi cổng. Nhuận bảo đầy tớ ra xem ai, thì một lát sau ông khóa Tụ vui vẻ bước vào. - Kìa, bác Khóa, đi đâu mà súng ống nghi tiết thế? Tụ chào bà cụ Bá, chào Dung đoạn ngồi ghé xuống trường kỷ. - Cháu đây à? Nhuận sung sướng: - Vâng, cháu bác đấy. Phúc, ạ bác đi nào!... Phúc nhìn bố, nhìn khách lạ, chắp hai tay và kéo dài giọng nói: - Ạ ạ!... - Ngoan lắm! Con nhà giống bố như tạc!... Nhuận rót nước mời bạn: - Bác xơi... Thế nào, đi bắn chứ? - Phải, tôi sang đồi Tranh đây: Có con hùm vừa mò về tối qua. - Ồ, thú nhỉ! Chờ tôi đi với. May ta làm được mấy nén hổ cốt chưa biết chừng... Dung lo lắng nhìn chồng rồi nhìn mẹ chồng. Nhuận hiểu ý; chàng khẽ mỉm cười rồi đi thẳng vào buồng trong khi Tụ vơ cái điếu hút luôn mấy khói thuốc lào cho có việc... Loáng cái, Nhuận đã quay trở ra, gọn ghẽ trong bộ quần áo tây vàng, vai đeo súng tay cầm mấy viên đạn vừa ngắm nghía vừa cài dần vào đai da. Tụ đứng dậy chào bà cụ Bá, chào Dung và nói một câu khôi hài với Phúc: - Cháu ở nhà săn cái bú ti nhé? Sự im lặng của hai người đàn bà làm cho Tụ bước vội ra hè như chạy trốn. Nhuận hỏi Tụ: - Bác đã bảo điền tốt vây chặt lấy khu đồi Tranh chưa? - Phân phát đâu vào đấy cả rồi. Ta chờ ở gốc khế thì thể nào cu cậu cũng dính! Đồi Tranh cách xa nhà Nhuận chừng non cây số, liền bên khu rừng cấm làng Mon. Hai người lẳng lặng phục trong một búi cỏ rác mọc quanh gốc cây khế to rườm rà... Nhuận thắt lại bao đạn, ghếch cao rìa mũ lên chốc trán, tỳ súng ngắm thử hai ba lượt rồi xoa tay mỉm cười... - Giờ ta có thể bình tĩnh đợi chúa Sơn Lâm!... Mặt trời tà gần chấm đỉnh Chân Sơn. Về phương đông sao hôm đã mọc lấp loáng bên kia ngọn cỏ dài nhọn hoắt. Nhuận lắng nghe tiếng suối chảy róc rách gần đâu đấy, tiếng lá khô rụng từng chiếc sột soạt và tiếng chim ngàn tranh nhau tìm chỗ đậu... Bỗng, xa xa, trống, mõ cùng tiếng hò reo nổi lên... Tụ bảo Nhuận: - Ta sắp sửa đi thì vừa! Ngắm cho đích rồi hãy bắn... Nhuận nhìn về phía đồi Tranh không chớp mắt... Tụ điềm nhiên kéo nốt hơi thuốc lá... Tiếng ồn ào gần mãi lại! "- Nó đấy! Nó ra đấy!..." Một sự xúc động mãnh liệt chạy khắp toàn thân Nhuận. Tinh thần chàng căng ra như sợi dây cung. Giữa lúc ấy, ngọn tranh bắt đầu lay chuyển; những con sẻ đồng bay nhộn nhạo... - Cẩn thận đấy! Tụ vừa dứt câu thì, trước mặt Nhuận, một con hùm đột ngột hiện ra... Nhuận tì súng lên vai... Một tia lửa, một tiếng sét... Con hổ gầm lên, đâm lại gốc khế già. Nhuận kêu thất thanh: - Chết tôi rồi!... bác Khóa... Tụ không kịp hiểu đầu đuôi, nhưng cũng liều xông tới chỗ Nhuận. Phát súng thứ hai nổ. Ác thú chồm qua vai Tụ. Chàng ngã rồi vùng dậy. Con vật đã chết. Tụ thấy má đau, vội sờ xem mới thấy mình bị hổ tát gần đứt quai hàm! Tụ rút khăn tay, buộc tạm vết thương đẫm máu rồi xục tìm Nhuận. Bọn tá điền xúm tới, cùng Tụ nhắc Nhuận lên thì Nhuận đã dập cuống họng, đầu gục xuống vai chỉ còn thoi thóp thở... Trước tai nạn khủng khiếp, ai nấy rối như canh hẹ. - Lấy giáo buộc thành cái cáng, phủ cỏ lên trên để khiêng ông lý về! Bọn tá điền vâng theo lời Tụ. Chỉ một lát sau, người bị nạn đã được mang ra khỏi đồi Tranh. Tụ đau lắm nhưng cũng cố đưa bạn tới nhà. Dung đương sai bảo đầy tớ đổ sắn khô vào kiện. Nàng lạnh hẳn người khi nghe tiếng gọi rất gấp ở ngoài đường. - Mở cổng!... Mở cổng cho chúng tôi với!... Một linh cảm khiến tim Dung cơ hồ đứng sững lại. Nàng lật đật vừa rút then cổng vừa gọi vọng ra: - Cái gì thế, các bác? - Ông lý nhà phải beo vồ! Dung kêu một tiếng khủng khiếp. Đầy tớ nhốn nháo cả lên. Người ta xúm lại vực Nhuận vào nhà. Chàng vẫn thở được và còn đủ sáng suốt để cầm lấy tay vợ. Một vẻ ai oán hiện ra trong cặp mắt đã lờ đờ. Mấy câu nói phều phào qua môi nhợt; bàn tay lẩy bẩy cố nắm lấy tay giá ngắt của Dung... Nàng xúc cảm mạnh quá, gục xuống bên mình Nhuận và ngất đi... Sau việc tang ma cho Nhuận, Dung ốm liền ba bốn tháng. Lúc nàng dậy được thì gương mặt nàng chỉ còn trơ hai gò má và đôi mắt thẫn thờ trong quầng đen. Dung hỏi về tai nạn xảy ra và thản nhiên nghe như không cảm giác. Sự thực thì một tình thương êm dịu đã thấm vào linh hồn Dung. Nàng nhớ lại những ngày vợ chồng sum họp... Thấm thoắt đã ba năm trời!... Nàng tê mê khi một kỷ niệm thân mật thức lại trong trí nhớ... Rồi, hình ảnh Nhuận hiện ra, đáng thương, và đáng tiếc. Dung quên những điều không phải và chỉ còn nhớ nguyên những cử chỉ hào hiệp, những lời ăn tiếng nói dịu dàng, cách cư xử thủy chung của Nhuận... Dung hối vì có lúc quên chồng, mặc dầu sự lỗi đạo ấy chỉ ở trong ý nghĩ. Nàng lẩm bẩm nhắc lại cả những lời ông đồ khi hấp hối để mà đau khổ đến não nùng... Nhưng sau thời gian cũng cứ qua đi... Năm tháng phủ bụi lên những điều dĩ vãng... Để chuộc lỗi với người đã khuất, Dung chỉ còn một cách là đem cả cuộc đời mình vào sự nuôi nấng và dạy dỗ con chồng...