Phi Châu Sang Nghiệp Thực Lục
Chương 61 : Chính vụ triều đại mới tại Zanzibar
Người đăng: hauviet
Ngày đăng: 17:30 21-07-2025
.
Chương 61: Chính vụ triều đại mới tại Zanzibar
Cùng thời điểm đó, Barghash bin Said – người đang nắm đại quyền – đã bắt đầu trải nghiệm hành chính đầu tiên trong đời.
Y tuyên bố tự mình đảm nhiệm chức vị Đệ Nhất Chấp Chính của Vương quốc Zanzibar, thay mặt Sultan Majid bin Said toàn quyền xử lý quốc sự.
“Chế độ nô lệ là tội ác. Sultan Majid bin Said bệ hạ bị kẻ gian xúi giục, đã thi hành tại Zanzibar loại chế độ lạc hậu bị văn minh thế giới ghê tởm. Điều này tất yếu sẽ cản trở Vương quốc Zanzibar hội nhập với thế giới văn minh, và kìm hãm sự phát triển của Zanzibar…”
Tóm lại, qua miệng Barghash bin Said, việc Zanzibar thi hành chế độ nô lệ là hành vi phản tiến hóa, là tội trạng không thể biện hộ trong lịch sử.
“Căn cứ theo những điều trên, ta tuyên bố: kể từ hôm nay, chế độ nô lệ tại Vương quốc Zanzibar bị bãi bỏ. Mọi hành vi mua bán nô lệ trong lãnh thổ Zanzibar đều bị nghiêm cấm.”
Lời Barghash bin Said vừa dứt, đám đại thần Zanzibar bên dưới đã đồng loạt tỏ ra lo lắng.
“Thưa Chấp chính đại nhân, việc này tuyệt đối không thể! Đây là chuyện liên quan đến quốc bản của Vương quốc Zanzibar.”
“Thưa Chấp chính, sự thịnh vượng của Zanzibar hoàn toàn dựa vào thương mại nô lệ. Nếu cấm thương mại nô lệ, kinh tế của chúng ta sẽ chịu đòn chí tử.”
“Zanzibar là một nước nghèo, nhỏ bé. Nếu từ bỏ buôn nô lệ, tức là tự trói tay chân. Cái gọi là thế giới văn minh chỉ là điều viển vông. Kính mong Chấp chính lấy lợi ích quốc gia làm trọng, chớ tự diệt trường thành.”
…
Các đại thần thi nhau biện hộ cho chế độ nô lệ. Với một Zanzibar từng phát tài nhờ buôn nô lệ, chính họ đều là những đại chủ nô, và đã thu được khối lợi nhuận khổng lồ nhờ hoạt động buôn bán nô lệ này.
Dù Majid bin Said những năm cuối đời có phần mê muội, song y đích thực đã giúp họ phát tài. Nếu không vì Barghash bin Said chĩa súng vào đầu họ—
Các đại thần chắc chắn sẽ đồng loạt tung hô rằng: “Sultan Majid bin Said anh minh thần vũ!”, còn “Barghash bin Said chỉ là tên tiểu tử thiển cận không đủ để bàn đại sự.”
Trong lòng các đại thần thầm nghĩ: Sao lại có kẻ phản bội như ngươi xuất hiện tại Zanzibar? Ngươi muốn làm chó cho bọn Anh thì mặc ngươi, đừng lôi cả chúng ta theo! Nói gì mà thế giới văn minh, ngươi đã chuồn sang Ấn Độ thì đừng vác mặt về nữa! Sultan Majid bin Said năm xưa đúng ra nên trực tiếp xử bắn cái thứ não tàn này, đừng để nó chạy sang Bombay.
Hai năm sống ở Bombay, miệng thì toàn nói về thế giới văn minh, thế mà không nhìn xem Ấn Độ là cái nơi quái quỷ gì – toàn là những gì? Cái gọi là người Ấn Độ chẳng phải cũng là nô lệ của người Anh sao? Chuyển nơi là thành “chế độ lạc hậu”? Nếu vậy thì tại sao người Anh vẫn còn bám trụ ở Ấn Độ để làm “người trên người”?
Tất nhiên, các đại thần chỉ dám phẫn uất trong lòng. Dù Barghash bin Said có là thằng ngu, nhưng tay y đang cầm súng, còn họ thì chẳng ai muốn lấy đầu ra so với đạn.
“Đủ rồi. Ý ta đã quyết. Việc này không có chỗ mặc cả. Các ngươi tốt nhất đừng thử thách sự kiên nhẫn của ta.” – Barghash bin Said lạnh lùng uy hiếp.
Barghash bin Said vốn dĩ là kẻ xốc nổi, nếu không thì năm đó đã chẳng phản đối Majid bin Said và bị đày sang Ấn Độ.
Lần thất bại trước, y đã rút ra bài học: chỉ khi trong tay có quyền thì lời nói mới có trọng lượng. Mà quyền lực từ đâu mà ra? Trong lúc ngộ đạo tại Long Trường – Bombay, y đã tỉnh ngộ: chỉ khi trong tay có súng thì mới có quyền!
Vì thế sau khi quay lại lần này, Barghash bin Said chủ động lôi kéo những sĩ quan tiến bộ phản đối chế độ nô lệ, đồng thời cài cắm tay chân của mình vào trong quân đội.
Thêm vào đó, Majid bin Said cuối đời nghiện thuốc phiện, thần trí mơ hồ, khiến Barghash bin Said nắm bắt được thời cơ.
“Tiếp theo là chuyện thứ hai. Những người Đức – kẻ cung cấp nô lệ cho Zanzibar – nhất định phải bị trục xuất khỏi vương quốc. Kể từ giờ, Zanzibar không chào đón bất kỳ tên buôn nô lệ nào.”
Lần này, đám đại thần không phản đối, thậm chí trong lòng còn có phần hả hê. Ai rõ nhất thế lực người Đức ở Đông Phi nếu không phải đám đại thần sống bằng nghề buôn nô lệ?
Trước kia, Vương quốc Zanzibar thường tự mình cử đội săn nô vào nội địa Đông Phi. Nhưng các bộ lạc da đen không dễ đối phó, nên các đội Zanzibar chủ yếu dùng mưu chia rẽ bộ lạc, kích động nội chiến, rồi dùng chút vật phẩm rẻ tiền đổi lấy nô lệ từ tay bên thắng.
Từ khi Thuộc địa Đông Phi được thiết lập, các bộ lạc da đen dưới mắt người Đức chỉ còn là cọp giấy – trông oai nhưng vô dụng. Những mưu mô chia rẽ bộ lạc, người Đức chẳng thèm dùng – cứ trực tiếp ra tay là xong.
Ban đầu, đám đại thần Zanzibar rất e dè, lo ngại đám người Đức này sẽ làm hỏng việc làm ăn của mình ở Đông Phi.
Nhưng người Đức vốn khinh thường dân da đen. Trong mắt Ernst, tài sản quý giá nhất của Đông Phi chính là đất đai. Vì thế, Đông Phi không cần thổ dân – “giữ đất không giữ người”.
Việc xử lý thổ dân lại quá phiền phức, nên dứt khoát đem bán cho Zanzibar. Mà Zanzibar chỉ cần trả một khoản tượng trưng là có thể nhận về hàng loạt người da đen.
Trong thế giới Ả Rập, nô lệ da đen là mặt hàng đắt giá. Người Ả Rập sử dụng rộng rãi lao động da đen, lại nhờ lợi thế địa lý nên chi phí mua rất thấp.
Trước kia, Zanzibar phải tự đi săn nô, tốn kém hơn so với các sultan ở Bắc Phi và Somalia. Các nước miền Bắc chỉ cần vượt Hồng Hải hoặc vịnh Aden là có thể đem nô lệ bán sang bán đảo Ả Rập. May mắn cho Zanzibar là các vùng kia đã khai thác sớm, lượng nô lệ da đen đã sụt giảm nghiêm trọng, nên nước mới thành lập như Zanzibar vẫn còn chỗ chen chân.
Từ khi Thuộc địa Đông Phi “giao hàng tận cửa”, giới thương nhân nô lệ Zanzibar lập tức phất lên như diều gặp gió.
Không chỉ hàng nhiều và ổn định, mà giá còn rẻ mạt. Trong hơn một năm qua, Zanzibar tung hoành thị trường nô lệ Ả Rập, ngày tháng thật chẳng thể thoải mái hơn.
Nói cho cùng thì Ernst vẫn còn nhân từ. Nếu y học theo kiểu người Ả Rập – thiến sạch đám thổ dân, chẳng những có được lao động miễn phí, mà còn trừ được hậu họa về sau…
Nói xa quá. Tóm lại, đám đại thần biết rõ thực lực người Đức rất mạnh, lại liên tục chiêu mộ dân cư – nay đã mạnh hơn trước kia nhiều.
Còn Barghash bin Said mới trở về vài tháng, chưa hiểu rõ sức mạnh người Đức.
Chỉ cần y chọc vào người Đức, chắc chắn sẽ bị đánh tơi tả. Đến lúc đó, các đại thần sẽ bước ra, buộc tội Barghash bin Said, đoạt lại quyền lực, và rồi—vũ hội tiếp tục nhảy, ngựa vẫn cứ phi.
Khi các đại thần còn đang mộng tưởng vô hạn, thì Barghash bin Said đã bắt đầu bố trí nhân sự.
“Abdullah đảm nhiệm Tổng tư lệnh Lục quân Vương quốc, phụ trách chiến dịch trục xuất người Đức lần này. Khatibu được phong làm Thiếu tướng Lục quân, phối hợp với Abdullah…”
Sau khi an bài xong người mình vào các vị trí then chốt, Barghash bin Said đã nóng lòng thực thi kế hoạch của mình.
…
Bến cảng Dar es Salaam.
“Ngài Basel, mời quý vị rời khỏi nơi này!” – Khatibu, vị Thiếu tướng mới nhậm chức của Zanzibar, ngạo mạn lên tiếng.
“Hừ, các người sẽ hối hận.” – Basel tức giận đáp lời.
“Ha ha, cứ chờ xem!” – Khatibu mỉa mai.
Basel không đổi sắc mặt, quay người ra lệnh tổ chức rút lui. May sao, hôm nay tàu cập cảng là tàu viễn dương của tập đoàn tài chính Hechingen. Sau khi bàn bạc với thuyền trưởng, đoàn tàu chở nhóm di dân Áo–Hung quay mũi về phía bắc, hướng đến cảng Tanga – nơi có quân đội Thuộc địa Đông Phi trú đóng, không cần lo Zanzibar giở trò.
Basel cùng 20 nhân viên vũ trang thu dọn đồ đạc, rời Dar es Salaam dưới sự giám sát của người Zanzibar.
Lúc này, đội quân của Felix vẫn đang trên đường tới. Do không có ngựa, họ phải hành quân bộ. 40 km (dặm?) không xa, nhưng để giữ sức thì chỉ có thể đến cảng Dar es Salaam trước khi trời tối.
(Hết chương)
Chú thích:
[1] Chế độ nô lệ Ả Rập: Khác với chế độ nô lệ châu Âu, thường cho phép nô lệ được tự do sau một thời gian hoặc cải đạo Hồi giáo.
[2] Thiến nô lệ: Thực tế lịch sử, khoảng 80% nô lệ nam bị thiến khi đưa tới Trung Đông, tỷ lệ tử vong sau phẫu thuật lên tới 90%.
[3] Khatibu: Tên gốc Swahili, thường dùng cho tầng lớp quý tộc hoặc học giả Hồi giáo ở Đông Phi.
[4] Tác giả viết 40 dặm nhưng khoảng cách 2 nơi (trên GG map) khoảng 40 km thôi. Với tốc độ hành quân tiêu chuẩn của quân đội Phổ thế kỷ 19 là 5km/giờ, 40 dặm sẽ mất khoảng 13 tiếng. Còn 40 km sẽ mất khoảng 8 tiếng.
.
Bình luận truyện