Chương 600: Triển vọng và khủng hoảng của ngành trồng cao su "Sự phát triển của ngành công nghiệp ô tô là một con đường dài, hiện tại Đông Phi chúng ta mới chỉ đang ở giai đoạn bắt chước theo, có lẽ bộ phận ưu thế chính duy nhất có thể xuất khẩu chỉ có lốp xe mà thôi!" Ernst cảm thán. Cái gọi là lốp xe, chính là lốp cao su, cả hai nước Đức và Áo đều phụ thuộc vào nhập khẩu cao su, vì vậy sản xuất và chế biến cao su là một trong những ngành công nghiệp cốt lõi mang lại lợi thế cho Đông Phi, giống như cây sisal, tuy nhiên sisal trên thế giới cũng có những khu vực sản xuất khác, chỉ là Đông Phi phù hợp nhất cho sisal phát triển. Ngành chế biến cao su của Đông Phi cũng mới chỉ khởi động được vài năm, nhưng Đông Phi hay nói đúng hơn là Tập đoàn Tài chính Hechingen là chủ sở hữu bằng sáng chế lốp khí nén. Và hiện tại, lợi thế lớn nhất của Đông Phi chính là phần lớn sản xuất cao su bị Đông Phi độc quyền, đây là kết quả do Ernst bố trí trước. Các nước Nam Mỹ muốn phản ứng lại vẫn cần thời gian, bởi mở rộng sản xuất và xây dựng đồn điền mới cần tiêu tốn rất nhiều công sức và thời gian. Trên thực tế, sau khi cao su Đông Phi có thể xuất khẩu quy mô lớn, các vùng trồng cao su Nam Mỹ, đặc biệt là Brazil, mới phát hiện ra động thái lớn của Đông Phi. Bởi trước đó Đông Phi che giấu quá tốt, nên đã khiến họ bị bất ngờ. Đây là một trong những hiệu ứng của chính sách bế quan tỏa cảng của Đông Phi. Các vùng trồng cao su của Đông Phi hầu hết đều ở nội địa, ngay cả vùng sản xuất đồng bằng ven biển gần nhất cũng cách Ấn Độ Dương hai ba trăm kilomet. Trong khi các nước khác không thể vào Đông Phi điều tra, nên trước khi lô cao su đầu tiên của Đông Phi xuất khẩu, không ai biết rằng Đông Phi đã vượt qua Brazil để trở thành nước trồng cao su lớn nhất thế giới. Đối với vấn đề này, chính phủ Brazil cũng không có phản ứng quá lớn, bởi chỉ vài năm sau khi Đông Phi lén đưa hạt giống cây cao su vào, người Anh đã sao chép lại hành vi của Đông Phi, hiện nay Đông Nam Á cũng đang trồng thử nghiệm quy mô nhỏ. Hành động của người Anh là công khai, trong khi khi người Anh trồng thử, vùng trồng cao su đầu tiên của Đông Phi - Vùng Hồ Lớn đã có thể thu hoạch, và các vùng trồng cao su khác của Đông Phi cũng đã được khai phá, bao gồm vùng trồng cao su lớn nhất - Vùng trồng trọt tỉnh Hessen (Vùng trồng rừng nhiệt đới sườn tây dãy núi Mitumba). Brazil đương nhiên không dám chỉ trích Anh, nhưng rất bức xúc khi Đông Phi "đột nhiên" trở thành nước xuất khẩu cao su số một. Trước đây, Brazil giám sát cao su không nghiêm ngặt, bởi chính phủ Brazil thừa kế từ Bồ Đào Nha, hiệu suất hành chính thấp, tham nhũng nghiêm trọng trong nội bộ chính phủ. Trong tình hình như vậy, Brazil không thể nào phong tỏa xuất khẩu hạt giống cao su. Và bây giờ cũng không cần thiết nữa, cao su ở Đông Phi và Đông Nam Á đều đã được trồng, Đông Phi thậm chí còn quá đáng, lặng lẽ thay thế Brazil trở thành nước sản xuất cao su số một thế giới, bây giờ chính phủ Brazil muốn phong tỏa cũng không thể. Việc duy nhất có thể làm là mở rộng diện tích trồng để cạnh tranh với Đông Phi, và trong tương lai còn phải cạnh tranh với Đông Nam Á, quả thật là số phận long đong. Và ngay cả bây giờ chính phủ Brazil muốn có hành động, e rằng cũng chỉ có thể sống lay lắt thêm hai mươi năm nữa, bởi nếu không có gì bất ngờ, toàn bộ ngành trồng cao su Nam Mỹ trong tương lai sẽ bị xóa sổ. Ernst biết rằng ở kiếp trước, vào đầu thế kỷ 20, Nam Mỹ đã vì bệnh héo lá cao su (South American leaf blight) dẫn đến sự sụp đổ của toàn bộ ngành sản xuất cao su, từ việc chiếm hơn 90% thị phần thế giới, giảm xuống dưới 1%. Hiện tại, ngành trồng cao su Brazil không đến nỗi thảm hại như vậy, mặc dù Đông Phi chiếm phần lớn thị trường, nhưng vẫn duy trì được khoảng 15%. Bởi trước đây ngành công nghiệp cao su thuộc về cục diện Brazil độc chiếm, nên không có động lực mở rộng sản xuất lớn, bởi có thể chờ giá lên, đồng thời việc trồng cao su của Đông Phi lại che đậy kỹ, vì chủ quan nên đã bị ngành trồng cao su Đông Phi đánh bại tơi tả. Điều này cũng liên quan đến sự chênh lệch dân số giữa hai nước. Hiện nay dân số Đông Phi là hơn 50 triệu (bao gồm cả người da đen), trước đây cũng có một lượng lớn người da đen cho Đông Phi sử dụng, những năm này Đông Phi ít nhất đã tiêu thụ hết số người da đen cỡ mười triệu. Chỉ riêng khu vực phía đông trước đây đã có dân số da đen hơn mười triệu. Trong khi dân số cả nước Brazil chỉ mới hơn mười triệu, vì vậy Đông Phi có một lượng lớn lao động giá rẻ có thể sử dụng, còn Brazil thì không may mắn như vậy, tuy nhiên Brazil so với cùng kỳ lịch sử kiếp trước thì tốt hơn một chút. Kiếp trước, phong trào bãi nô của Brazil là vào năm 1888, kiếp này không biết Brazil khi nào sẽ thúc đẩy cải cách này, nhưng vì Đông Phi mở rộng hoạt động xuất khẩu "công nhân", Brazil trở thành nước hưởng lợi, và là nước tiếp nhận người da đen lớn nhất của Đông Phi ở châu Mỹ. Mỹ tuy giàu có, nhưng rốt cuộc cần che đậy, "công nhân" da đen từ Đông Phi vẫn cần thông qua các nước thứ ba như Haiti để trung chuyển, trong khi Đông Phi có thể trực tiếp kéo "công nhân" da đen đến Rio de Janeiro để tống khứ. Vì vậy, trên thực tế Đông Phi đã đưa một lượng lớn lao động giá rẻ vào Brazil, đặc biệt là sau khi lượng di dân của chính Đông Phi giảm, các tàu di dân ban đầu được dùng để mở rộng kinh doanh sang châu Mỹ. Còn Argentina thì giống Đông Phi, không ưa người da đen. Quay lại vấn đề đối phó với bệnh héo lá cao su, biện pháp Đông Phi có thể làm là sớm đến Nam Mỹ thu thập các giống cây cao su dại, để dự trữ gen giống cây cao su. Kiếp trước, bệnh héo lá cao su ập đến rất nhanh, kể cả các giống cao su dại của Brazil đều không tránh khỏi, nhưng Ernst tin rằng những giống cao su dại này chắc chắn sẽ rất hữu ích. Vì vậy, trong vòng vài năm sau khi đưa lô hạt giống cao su đầu tiên vào, Đông Phi về cơ bản đã hoàn thành nhiệm vụ này, trừ khi trong sâu thẳm rừng nhiệt Amazon vẫn còn những loài chưa được phát hiện. Kiếp trước, thời điểm cụ thể bùng phát bệnh héo lá cao su ở Nam Mỹ có lẽ là năm 1905, dĩ nhiên, đây chỉ là thời điểm được ghi chép lần đầu, vì vậy thời điểm bệnh héo lá cao su xuất hiện nên là khoảng năm 1900. Nhưng không thể sớm hơn, ví dụ như sau này giống cao su Đông Nam Á cũng đến từ Nam Mỹ, nhưng lại may mắn thoát nạn. Tác hại của bệnh héo lá cao su đối với ngành công nghiệp cao su gần giống với tác hại của bệnh héo rũ Panama (banana wilt) đối với chuối Gros Michel (chuối tiêu hồng), không có biện pháp điều trị tốt, chỉ có một cách là cách ly địa lý. Vì vậy, trong tương lai, một số vùng trồng cao su của Đông Phi và nhiều vùng trồng chuối của Đông Phi sẽ trực tiếp cách ly với khu vực Nam Mỹ. Chuối Gros Michel tuyệt chủng quy mô lớn, còn có chuối Cavendish làm thay thế, còn cây cao su thay thế thì không dễ tìm, cách đơn giản nhất là chờ đến tương lai cải tạo gen, hoặc sử dụng cao su tổng hợp. Về cải tạo gen, việc Đông Phi có thể làm là lưu giữ nhiều giống cao su dại hơn, để không khiến các giống cao su khác theo ngành trồng cao su Brazil mà bị xóa sổ trong tương lai. Và Đông Phi cũng phải chuẩn bị sẵn sàng, ngăn chặn thảm kịch của ngành trồng cao su Brazil xảy ra với Đông Phi. Về điểm này, Ernst dự định trong vòng hai mươi năm tới sẽ quản lý tách biệt bốn vùng trồng cao su lớn của Đông Phi, không can thiệp trực tiếp lẫn nhau. Giống như kiếp trước chính phủ Thái Lan cấm máy bay từ khu vực có bệnh héo lá cao su Nam Mỹ bay trực tiếp vào, để đảm bảo an toàn cho ngành trồng cao su Thái Lan. Đông Phi không chỉ phải chấm dứt tiếp xúc giữa các vùng trồng cao su trong nước với Nam Mỹ, mà cả bốn vùng sản xuất trong nước cũng phải cắt đứt liên hệ trực tiếp. Bốn vùng trồng cao su lớn của Đông Phi, theo quy mô trồng trọt lần lượt là: Vùng sản xuất tỉnh Hessen, Vùng sản xuất Hồ Lớn, Vùng sản xuất Hồ Turkana (phía nam cao nguyên Ethiopia), Vùng sản xuất đồng bằng ven biển phía đông. Những vùng sản xuất này đều không tiếp giáp trực tiếp, ở giữa cách nhau một khoảng cách khá dài, vì vậy thuận tiện cho Đông Phi "để trứng vào các giỏ khác nhau". Ngoài ra, ngành trồng chuối của Đông Phi cũng phải thực hiện các biện pháp liên quan, bệnh héo rũ Panama cũng là một rắc rối lớn, vì vậy Ernst hy vọng chuối Gros Michel có thể tồn tại ở Đông Phi đến thế kỷ 21. (Hết chương)