Công xã thay đổi người quản lý công tác tuyên truyền, ai cũng muốn theo đuổi.Chu tiên sinh lại bãi công, từ chối dốc sức cho phương châm và lý luận tuyên truyền.Mấy thứ như biểu ngữ, kịch ngắn địa phương, luận ngữ v.v…, ông nhất loạt dừng bút không chịu viết tiếp. Đích thân Trương Mộc Lâm tới nhà thuyết phục, Chu tiên sinh vẫn không chịu, nói đến độ ông phát bực mình, liền cuốn chiếu muốn trở về Ma Đường Loan. Thấy Trương Mộc Lâm khó xử, tôi không khỏi cười thầm. Phần tử tri thức của Trung Quốc, cái đáng tôn sùng là khí tiết “Bất vi ngũ đấu mễ chiết yêu” (Không vì 5 đấu thóc mà cong lưng) . Chỉ mỗi việc hàng ngày được hưởng 12 công, mà muốn Chu tiên sinh răm rắp nghe lệnh, thật đúng là vọng tưởng của kẻ ngu ngốc. Trương Mộc Lâm không còn cách nào khác cũng đành phải nghe và thuận theo. Nhưng cũng không muốn tiên sinh trở về Ma Đường Loan. Bất luận thế nào Chu tiên sinh cũng là thầy của chủ nhiệm Nghiêm, dù là ăn bám ở Công xã, mỗi ngày nhận 12 công, một Công xã Hồng Kỳ to như vậy vẫn nuôi được. Trương Mộc Lâm không muốn vì chút chuyện nhỏ nhặt này mà đắc tội với Nghiêm Ngọc Thành. Tôi quyết định “khao thưởng” cho tiên sinh. Cũng phải nhắc đến vụ tôi giúp Phương Văn Dịch sửa máy thu âm và các đồ vật linh tinh khác, trước sau cũng tích lũy được gần 10 đồng, có thể coi là đứa trẻ con giàu nhất trong xã, ha ha! Tôi lấy được một cân thịt ba chỉ ở hợp tác xã, mừng rỡ mang tới nhà tiên sinh. Đáng lẽ trong lúc thịt lợn không đủ để cung cấp cho mọi người, muốn mua phải có phiếu, nhưng bây giờ tình hình cũng đỡ căng thẳng hơn nhiều. Hơn nữa bác bán thịt nhận ra tôi là con của chủ nhiệm Liễu, tự khắc dễ chịu hơn, cũng là cho hưởng chút lợi, tôi không cần có phiếu cũng được một cân chân giò chắc nịch. “Tiểu Tuấn, thịt ở đâu ra thế này?” Tiên sinh tay cầm cuốn “Thi Kinh”, đang tập trung xem, thấy tôi liền hỏi. “Thưa thầy, là con mua.” Tôi thật thà trả lời. Con người tôi, dù có kỳ tài nói dối không đỏ mặt, nhưng cũng thay đổi với tùy từng người. Trước mặt một số người có thể nói dối không chớp mắt, nhưng trước mặt một số người khác lại toàn nói sự thật. Nếu không phải vạn bất đắc dĩ, tôi cũng không muốn lừa gạt chính thầy của mình. “Con mua sao? Tiền đâu ra cơ chứ?” Ánh mắt của tiên sinh cuối cùng từ cuốn “Thi Kinh” đã chuyển lên khuôn mặt tôi, đầy hoài nghi. “Con sửa máy thu âm giúp Phương Văn Dịch, là ông ấy cho con.” Sắc mặt tiên sinh đột nhiên trở nên khó coi, nghiêm nghị nói: “Tiểu Tuấn, giúp người là một việc tốt. Con giúp người ta là đúng, nhưng nhận tiền lại là không đúng. Con còn nhỏ, không nên nhiễm tật xấu tham tiền.” Từ khi theo học tiên sinh, tiên sinh đều từ tốn ấm áp, chưa từng nghiêm nghị đến vậy. Nhưng điều này cũng khó trách, kỳ vọng của ông với tôi vô cùng lớn, ông không hề muốn đệ tử ưng ý nhất của mình mới chút tuổi đầu đã dính líu tới tiền bạc. Trong tiềm thức của tiên sinh, vẫn mang quan niệm “Vạn bàn giai hạ phẩm, duy hữu độc thư cao”. (Mọi nghề đều là hèn kém, chỉ có đọc sách là cao quý) Thôi được thôi được, Tôi đành khua môi múa mép: “Thưa thầy, ông ấy không biết sửa máy thu âm. Con giúp ông ấy sửa rất nhiều lần. Chỉ nhận của ông ấy chút tiền lẻ, ông ấy nói là cho con mua kẹo. Nếu con không giúp ông ấy, sẽ không có chuyện ông ấy cho con tiền đâu. Chân ông ấy đi lại không tiện, rất đáng thương… Hơn nữa, đây cũng là công con lao động mà có được…” Tiên sinh chợt ngẩn người, định nói thêm gì nhưng sư mẫu đã lầm bầm, tỏ vẻ không vui. “Ôi ôi, ông xem ông kìa, đứa trẻ một lòng hiếu kính, kiếm được chút tiền không nỡ mua kẹo ăn, nghĩ đến mua thịt cho ông trước tiên, còn gì không vừa ý nữa chứ? Tự cổ chí kim, ông gặp được mấy đứa trẻ hiểu chuyện như Tiểu Tuấn này? Đúng thật là…” Vừa nói vừa cầm lấy túi thịt, xoay người đi vào trong phòng Tiên sinh khẽ lắc đầu, vẫn nghiêm nghị nói: “Trước mắt con phải chăm chỉ học hành, chuyện quan trọng nhất bây giờ là phải học tri thức, không được nghĩ đến chuyện kiếm tiền, nếu không sẽ lỡ dở nghiệp học.” Tôi đáp một cách lễ phép: “Thưa thầy, con hiểu rồi.” Ban đầu tôi vốn định bàn luận với ông một phen, điều tra một chút cái lý lẽ “Mục đích của học hành chính là kiếm tiền”, nhưng ngẫm nghĩ rồi lại thôi. Nói đến sự giàu có của học thức, cái tuyệt đỉnh của tài ăn nói, cho dù tôi có sống lại một lần nữa, tự nhận thấy còn lâu nữa mới là đối thủ của tiên sinh, thôi thì không nên tự mình làm khó mình. Ngoài miệng tiên sinh nói rất nghiêm nghị, nhưng lúc ăn trưa thì gắp thịt lia lịa, ăn rất ngon miệng. Xem ra ông rất hài lòng với tấm lòng của tôi. Sau bữa cơm, học một tiếng Anh văn, tôi chào tiên sinh đi đến cửa hàng của Phương Văn Dịch, xem có đồ gì có thể sửa không. Buổi sáng hiếu kính với tiên sinh, một cân thịt tiêu mất của tôi 5 hào 2 xu, nghĩ đến thật đau lòng khôn xiết, phải nhanh chóng tìm cách kiếm lại. Đến cửa tiệm, chợt thấy cánh cửa ngoài khép hờ. Lạ nhỉ, ban ngày ban mặt, sao lại không làm việc? Tôi thấy có chút khó hiểu, đẩy cửa vào nhìn, trong tiệm cũng chẳng có ai. Có lẽ ông ấy đi ra ngoài rồi, đúng lúc định quay người trở ra ngoài, chợt nghe thấy một tràng những tiếng nhộn nhịp vang lên, lắng nghe kỹ thì lại thấy giống như tiếng nói “Mau đặt cửa mau đặt cửa…” Ý, giọng nói này nghe quen lắm, chẳng lẽ đang đánh bạc sao? Tôi biết Phương Văn Dịch thích đánh bạc. Ngày thường rỗi rãi toàn tụ tập cùng mấy gã lưu manh gần Công xã làm mấy ván, những đồng tiền ít ỏi vất vả kiếm được phần lớn đều đổ sông đổ biển. Khi đó chưa có mạt chược hay bài tây, ngay cả những công cụ đánh bạc vô cùng phổ biến ở nông thôn như cốt bài hầu hết cũng bị Nhà nước tịch thu. Nhưng những điều này đều không thể ngăn cản những con bạc, một cắc tiền đồng hay tiền xu (Tiếng địa phương của Công xã gọi là “Ngân giác tử” - đồng hào bạc) thêm một cái bát, là đã có thể mở sòng bạc cá cược được rồi. Chỉ không rõ hội Phương Văn Dịch đánh bạc bằng tiền đồng hay tiền xu. Tôi chợt nổi tính hiếu kỳ, đi thẳng vào trong. Chỉ thấy bên trong khói thuốc nghi ngút, năm sáu tên thanh niên vây quanh một chiếc bàn vuông, sòng bạc đang đến hồi gay cấn. Tôi vừa bước vào, làm họ giật thót mình. “Thằng bé ở đâu ra đây, cút ra ngoài, mau …” Một tên để tay trần thấy chỉ có mình tôi, nhướn mày quát liên hồi. Tôi nghiêng mắt nhìn, thấy trước mặt hắn có một sấp 3,4 tờ 1 đồng, cả mấy tờ hào lẻ, chắc đang vào cầu. Còn trước mặt Phương Văn Dịch, chỉ sót lại mấy tờ hào lẻ đáng thương, xem ra lần này lại thua nữa rồi. Tôi không để ý tới tên tay trần kia, cười với Phương Văn Dịch: “Sao thế, lại thua rồi à?” “Lại không sao? Mẹ kiếp, thật là đen đủi.” Phương Văn Dịch lầm bầm chửi rủa. “Có cái máy nào cần sửa không?” “Không có không có, mấy ngày hôm nay chẳng có mống nào… Này, Tiểu Tuấn, cho ta vay 2 đồng được không? Hai ngày sau sẽ trả cho ngươi…” Phương Văn Dịch đột nhiên hỏi vay tiền tôi, khiến mấy gã kia vô cùng ngạc nhiên. “Này Phương thọt, thằng bé này là con nhà ai? Mày hỏi vay tiền nó ư?” Tên để tay trần hỏi. Cái tên họ Phương này, theo tôi học sửa vô tuyến điện mấy ngày nay rồi, chỉ là tôi dạy lơ mơ nên cũng tiếp thu rất chậm. Ngày thường không có khách, có lúc đùa gọi tôi là sư phụ, nhưng thực chất vẫn chỉ coi tôi là đứa trẻ con không hiểu chuyện. Dù tôi có nhiều tiền hơn nữa cũng không cho một tên máu cờ bạc vay. Huống hồ toàn bộ gia sản của tôi cộng lại cũng chưa đến một tờ “Đại đoàn kết” (10 đồng), sao lại có thể đưa hắn vứt qua cửa sổ chứ? “Nó à, nó là con trai của chủ nhiệm Liễu của Công xã.” “Chủ nhiệm Liễu? Liễu Tấn Tài?” Giọng nói của tên kia thêm vài phần cẩn trọng. Tuy cha mới lên nhậm chức không lâu, nhưng uy tín rất lớn. Đặc biệt là cuối năm ngoái một mình bắt mười tên đạo sĩ của Công xã cùng một số tên lưu manh thất nghiệp đi lao động ở hồ chứa nước, tất cả những tên thất nghiệp đều sợ hãi trong lòng. Cần nói thêm là hồ chứa nước này hiện tại vẫn đang xây dựng. “Công xã Hồng kỳ của chúng ta còn có một chủ nhiệm Liễu thứ hai không?” Phương Dịch Văn có chút đắc ý, giống như quan hệ của hắn với cha tôi vô cùng thân thiết vậy. Tên để tay trần lầm bầm một câu gì đó, không còn đuổi tôi ra ngoài nữa. Tất nhiên cũng không đến mức đến nịnh hót tôi. Dù sao đi nữa tôi cũng còn quá nhỏ, nịnh tôi thì trước mặt cha tôi cũng không nói được gì. “Tiểu Tuấn, cho ta vay hai đồng được không?” Phương Văn Dịch thấy sắp thua hết về tay tên tay trần kia, đưa mặt cầu khẩn. “Cháu lấy đâu ra tiền? Tiền của cháu đưa hết cho cha cháu rồi.” Phương Văn Dịch ỉu xìu. Nghĩ cũng phải, trước giờ hắn đưa tôi gần mười đồng “tiền lương”, làm gì có đứa trẻ nào lại cầm số tiền lớn ấy bên người? “Mau đặt cửa, mau đặt cửa…” Tên để cánh tay trần cầm cái, nhấc bát lên, nắm lấy cắc tiền đồng. Loại cá cược này vô cùng đơn giản, chỉ cần xoay đồng tiền xu trên mặt bàn, sau đó lấy cái bát chụp lên, đợi đến khi đồng xu dừng lại là có thể mở ra xem, một trong hai bên đặt cửa (Tiền đồng có 2 mặt trái phải, tiếng lóng gọi là “Miện văn” và “Bối văn” – mặt phía trước và mặt sau lưng), người đặt đúng là người thắng, người đặt sai là người thua, có chút giống với trò quay Roulette của người Nga. Bởi vậy tiền xu cũng có thể làm công cụ đánh bạc. Trong lúc không để ý, mắt của tôi vô tình hướng vào một cắc tiền đồng, tim bỗng “thình thịch” đập mạnh, trong thoáng chốc có cảm giác mê muội. Mặt đồng tiền hướng về phía tôi bất ngờ có khắc hai chữ ẩn hiện “Thiên Quốc”. Chẳng lẽ nào là tiền từ giai đoạn “Thái Bình Thiên Quốc”? Kiếp trước dù tôi không phải là nhà sưu tầm cất trữ tiền cổ, song cũng có chút kiến thức về việc lưu giữ tiền cổ. “Thái Bình Thiên Quốc” chỉ tồn tại hơn mười năm, khống chế vùng đất màu mỡ vùng Giang Nam, sản xuất một lượng tiền xu lớn ở các tỉnh Tô Châu, Hàng Châu, Hành Dương, Thiệu Hưng… tiền xu vốn không hiếm gặp. Nhưng sau khi Tăng Quốc Phan trấn áp “Thái Bình Thiên Quốc”, tiền xu Thiên Quốc bị coi là vật đại nghịch, thuộc vào loại buộc phải tiêu hủy. Chính phủ Mãn Thanh hàng năm đều thu nhận được không ít tiền xu thời Thiên Quốc, đưa vào lò đúc lại. Dần dần như vậy, số lượng tiền xu thời Thiên Quốc còn sót lại ngày càng ít. Đó gọi là “Vật dĩ hi vi quí”. Cái gì càng ít thì càng đáng giá. Tiền xu thời Thái Bình Thiên Quốc có 5 kiểu hình: Tiểu Bình, Triết Ngũ, Đương Thập, Đương Ngũ Thập, chữ trên tiền đa số là Tống Thể, rồi mới đến Khải Thể, mặt sau lưng in hình, gồm có 6 loại “Thiên Quốc Thông Bảo”, “Thiên Quốc Thánh Bảo”, “Thái Bình Thiên Quốc Thánh Bảo”, “Thiên Quốc Thái Bình Thánh Bảo”, “Thiên Quốc Thánh Bảo Thái Bình”, “Thái Bình Thánh Bảo Thiên Quốc”. Do loại có khắc chữ “Thiên Quốc Thông Bảo” được đúc sớm nhất nên số lượng ít nhất, số lượng còn lại trên thế gian rất ít ỏi, vô cùng có giá trị. Đến thời điểm giữa những năm 90, một đồng “Thiên Quốc Thông Bảo” có giá trị rơi vào khoảng ba vạn rưỡi đến bốn vạn đồng. Lấy “giá cả bản thân” hiện tại không đến mười đồng của tôi ra so sánh, ba bốn vạn đồng thực là một khoản tiền lớn, đầu hơi choáng một chút cũng là biểu hiện thông thường. Có điều không rõ mặt sau của đồng tiền xu kia là dòng chữ gì. Lúc này chỉ nghe thấy Phương Văn Dịch nói: “Ta đặt Thông Bảo.” Linh tính mách bảo cái hắn nói chính là chữ ở mặt sau đồng tiền. Lẽ nào thật sự là “Thiên Quốc Thông Bảo?” Lập tức mắt tôi dán vào chiếc bát sứ, một loạt tiếng “leng keng” giòn giã vang lên, chiếc bát mở ra, nhưng là “Thiên Quốc”, Phương Văn Dịch thấp giọng chửi, trơ mắt nhìn đồng tiền lẻ duy nhất còn lại của mình thuộc về cánh tay của gã để tay trần kia. “Mẹ nó, lại thua sạch rồi, thật là đen đủi… Không chơi nữa..” Tôi đột nhiên hỏi: “Cắc tiền đồng này là của ai?” “Là của ta, sao?” Tôi trong lòng mừng rỡ vô cùng, hóa ra là của Phương Văn Dịch. Nếu là của người khác, thực khó nói chuyện. Nếu muốn trao đổi với họ, chỉ sợ họ không chịu. Là của Phương Văn Dịch thì đơn giản rồi. “Cho cháu nghịch nhé?” Một chữ “nghịch”, thể hiện rõ thân phận trẻ con của tôi, sẽ không khiến cho họ hoài nghi. “Đi đi đi, đừng có mơ, bảo ngươi cho vay tiền thì người lại ko cho vay…” “Được, thế tôi đưa ông 1 đồng, mua cắc tiền đồng này.” Tôi không chút do dự, lập tức móc ra một đồng, đưa đến trước mặt Phương Văn Dịch, cố ý lắc qua lắc lại. “Thật chứ?” Phương Văn Dịch sợ tôi đổi ý, thoắt cái giật lấy tờ tiền giấy, nhưng vẫn tỏ ra có chút khó hiểu. “Tiểu Tuấn, người việc gì phải tiêu một đồng cho minh tiền này?” Tiếng địa phương ở Liễu Gia Sơn gọi tiền đồng là “minh tiền”, xuất phát từ điển cố nào cũng không rõ nữa. “Đồ chơi mà, cháu có thể cầm nó vẽ hình tròn.” Tôi cố tình giả bộ ngờ nghệch đến cùng, cũng không đợi Phương Văn Dịch nói thêm lời nào, tiến thẳng tới, cầm lấy đồng xu, không cầm lòng được lật mặt sau đồng tiền lên nhìn, hai chữ “Thông Bảo” bất ngờ đập vào mắt. Ha ha, quả nhiên là “Thiên Quốc Thông Bảo” hiếm thấy, hơn nữa chất lượng thuộc hàng trung đẳng trở lên, nhất thời mừng rỡ tột độ, suýt chút nữa thì hét ra thành tiếng. Thấy Phương Văn Dịch lại có vốn, tên để tay trần vô cùng mừng rỡ, nói: “Phương thọt, tiếp chứ?” “Tất nhiên là tiếp chứ, thắng rồi lại muốn chạy à?” “Được được được, tiếp nào tiếp nào… thằng nhóc, đưa đồng tiền của ngươi cho bọn ta dùng một chút có được không?” Tôi lập tức nắm chặt đồng “Thiên Quốc Thông Bảo”, cất vào trong túi, lắc đầu nguầy nguậy. “Thôi được rồi, dùng ngân giác tử cũng thế cả.” Tên còn lại không kiên nhẫn được, lấy ra một đồng 5 xu. Tên có cánh tay trần nọ thấy tôi cất giữ đồng “minh tiền” kia cẩn thận, cười nói: “Thằng nhóc, ngươi ki bo gì chứ? Đồng xu như thế, nhà ta có đầy, một tệ một đồng, bán hết cho ngươi, có muốn không?” Trên thế gian thực có chuyện tốt như vậy sao? Tôi thực không thể tin được! Lập tức gật đầu. “Được, ông đưa cháu đi, chỉ cần thấy thích, cháu sẽ mua.” “Thật chứ?” Tên để tay trần không ngờ tôi lại thích thú như thế, thực có chút bất ngờ. “Tất nhiên là thật rồi. Nhưng phải đẹp, cháu mới mua cơ.” Một tệ một xu, không cần biết là xu như thế nào, đều lãi gấp 10 lần. Đợi đến những năm 90, chỉ cần một cái phẩy tay, lập tức sẽ có lợi nhuận gấp trăm lần. Thế nhưng trong tay tôi tất thảy chỉ có vốn không đến 10 tệ, hiển nhiên phải có lựa chọn kỹ càng. Ai lại không muốn lợi nhuận sinh lớn? Ha ha! Lập tức tôi ổn định tâm trí, ngồi đợi Phương Văn Dịch một lần nữa thua hết. Dù sao hắn cũng chưa từng thắng, thua hết cũng chỉ là chuyện sớm muộn. Ai ngờ hắn ta lại đổi vận, liên tiếp đặt trúng, không đến nửa giờ, tên có cánh tay trần lại thua sạch sành sanh. Tên có cánh tay trần lớn tiếng chửi bới, thấy tôi vẫn đang ngồi đợi bên cạnh, chợt thấy như gặp được cứu tinh. “Cậu bé, cậu thực muốn mua minh tiền?” “Vâng, cháu ở đây đợi ông.” “Được được, cậu ở đây chờ tôi một chút, tôi lập tức về nhà lấy.” Tên đó trở lại rất nhanh, chắc ở rất gần đây. Lúc quay trở lại trên tay thực có 7,8 đồng xu, đưa đến trước mặt tôi, có chút lo lắng, sợ tôi đổi ý. Tôi cầm lấy xem xét kỹ lưỡng, phát hiện thấy một đồng “Thiên Quốc Thông Bảo” thuộc hàng thượng phẩm, ngoài ra còn có 3 đồng “Kỳ Tường Thông Bảo”. “Kỳ Tường” là niên hiệu thời gian đầu hoàng đế Thanh Mục Tông trị vì, xuất phát từ “Đản hàng kỳ tường” trong “Tống Sử”. Nhưng chỉ trong thời gian 2 tháng đổi thành “Đồng Trị”, từ đó “Kỳ Tường Thông Bảo” thuộc vào hàng quý của thế giới tiền cổ. Trong đó có một đồng có dòng “Khổng cục”, giá trị tương đương với “Thiên Quốc Thông Bảo”. Thị trường tiền cổ năm 1977 vẫn vô cùng nghèo nàn, dường như không có ai biết đến, thế nên tên lưu manh để tay trần này cũng không thể nào làm giả, bởi không có động cơ mà. Những đồng xu này, đều là hàng thật một trăm phần trăm. Tôi kìm nén lại sự sung sướng trong long, giả vờ nhìn một hồi lâu, nhặt ra một đồng, nói: “Một tệ một đồng, đắt quá, cháu không mua đươc. Cháu chỉ mua đồng này thôi.” “Không được không được, nói là phải giữ lời. Ta đã mang đến đây, mày nhất định phải mua.” Tên để tay trần đó vô cùng lo lắng, trong giọng nói có mang chút uy hiếp. Hê hê, từng thấy cảnh người ta tặng tiền, nhưng chưa từng thấy cảnh lo lắng vội vàng tặng tiền cho người khác như thế này. “Cháu đã nói rồi, cháu không có nhiều tiền mà...” “Thế mày có bao nhiêu?” “Ba đồng.” “Được được, ba đồng thì ba đồng, mày mau cầm lấy, một tay giao tiền một tay giao hàng…” Tôi cười thầm trong bụng, giả vờ không thật muốn móc ra 3 đồng, đưa cho tên lưu manh kia. Tên đó vô cùng mừng rỡ, ấn tất cả đống tiền xu kia vào tay tôi, chạy đến bên sòng bạc kêu lên: “Tiếp tục, tiếp tục…” Nhưng hắn cũng rất cẩn thận, trước khi đi chơi cũng không quên dặn dò một câu. “Thằng nhóc, là mày tự nguyện mua đấy nhé, ta không hề ép hay hù dọa mày. Mày không được nói với cha mày … Này, các người đều làm chứng cả đúng không? “Yên tâm, cháu sẽ không nói cho người khác biết, càng không cho cha cháu biết.” Bảo vật đến tay, tôi không còn chút hứng thú nào xem bọn hắn đánh bài, xoay người đi ra ngoài. Vừa ra đến cửa, cuối cùng cũng không nhịn được, cười lớn lên mấy tiếng, chắc bọn Phương Văn Dịch ở trong nghe thấy không hiểu tôi có gì đáng để cười như vậy. Nói ra, tôi như thế không phải là lừa gạt à? Dù sao vào lúc ấy, sẽ chẳng có ai chịu bỏ 3 đồng ra mua 8 đồng “minh tiền” cũ kĩ. Tên lưu manh kia còn được lợi từ tôi cơ. Nếu như đến năm 1985, cổ phiếu đầu tiên của Trung Quốc – “Điện chân không” của Thượng Hải – lên sàn niêm yết, mỗi cổ phiếu giá không quá 9 hào 1 xu, tôi mua tích trữ, đợi đến khi nó lên tới 1700 tệ thì bán ra, cũng chẳng ai có thể nói là tôi lừa đảo. Đây đúng là ưu thế của việc đi xuyên thời gian!