Hai chị em Diêu Tam Tam và Diêu Tiểu Cải, đã quyết phải “xuôi Nam khảo sát” một phen. Trạm đầu tiên họ tới là một thành phố, xe lửa đi trễ, đến trạm đã là hoàng hôn, một thành phố lớn như thế, hai cô gái nông thôn vốn không ra khỏi cửa, tự dưng có cảm giác bơ vơ bất lực. Trong phòng chờ của nhà ga, việc đầu tiên Diêu Tam Tam làm đi tìm mua một tấm bản đồ thành phố. Tuy cô là người của hai kiếp, nhưng kiếp trước vốn không hề ra khỏi nông thôn, chưa từng trải việc đời, thấy cảnh tượng người người vội vã trong nhà ga, cũng không tránh được cảm giác thấp thỏm. Diêu Tam Tam âm thầm tự khích lệ mình, nhanh chóng điều chỉnh tâm trạng-- Cũng chỉ là một thành phố thôi mà. Hơn nữa cô biết, chị ba sau lưng còn thấp thỏm hơn cô, lạ nước lạ cái, hiện giờ cô đã trở thành nơi dựa dẫm trong lòng chị ba. Mà cô, tuyệt đối không thể yếu ớt nhát gan. "Đi thôi, Chị ba." Hai chị em hòa vào dòng người, ra khỏi phòng chờ nhà ga. Đứng trước con đường đã sáng đèn, bầu trời thành phố là một rạng mây đỏ rực rỡ. Trị an thành phố những năm 90, thật sự khiến người ta cảm thấy bất an. Diêu Tam Tam một tay lôi kéo chị ba, im lặng tránh né người từ mấy quán trọ nhỏ đế lân la bắt chuyện, vội vã ra khỏi trạm xe. "Tam Tam, mình làm gì bây giờ?”. “Mình kiếm chỗ ở lại trước đã”. Diêu Tam Tam nhỏ giọng bàn bạc với chị ba, “dù có phải mất nhiều tiền, cũng phải tìm được một khách sạn ổn thỏa để ở”. Nói rồi cô lại an ủi chị ba: “Trước khi đến đây em đã hỏi thăm cả rồi, không có gì đâu!”. Nghe nói xung quanh nhà ga có rất nhiều nhà trọ không chính quy, Diêu Tam Tam kéo chị ba nhảy lên một chiếc xe buýt công cộng lái về phía nội thành, thật ra thì cô cũng không có nơi dừng chân cụ thể, có chăng chỉ là phương hướng đại khái. Xe buýt cứ đi về phía tước, đường đi đã bắt đầu vắng lạnh, lái một đoạn đường dài, rẽ cua hai lần, trên xe báo một trạm dừng Đại học. Diêu Tam Tam ngẫm nghĩ một chút, rồi lôi kéo chị ba xuống xe. Một con đường không thể coi là sầm uất, nhưng cũng không hề quạnh quẽ, đây là trạm dừng chân gần trường Đại học nhất, hẳn là có không ít người, hẳn là khách sạn cũng thuộc loại bình dân. Hơn mười phút sau, hai chị em đã đứng trong một khách sạn công làm thủ tục nhận phòng. Chuyến “xuôi nam khảo sát” của hai chị em bắt đầu như thế đó. ****************** Xem bản đồ, tìm xe buýt, hai chị em ở thành phố mấy ngày, cứ thế mỗi ngày đều vui vẻ thoải mái, tràn trề hăng hái xuôi ngược thành phố như con thoi, mọi thứ đều hết sức mới lạ. Mà những nơi họ đến, chủ yếu vẫn là chợ thủy sản. “Sao đắt dữ vậy!” Lần đầu Diêu Tiểu Cải nghe được giá cá trê mà tiểu thương báo ra, quả thực muốn líu cả lưỡi. 18 tệ một cân, thế mà tiểu thương còn khen là rẻ. “Giá này mà còn đắt hả? Con gái, cô bán vậy là quá lời cho con rồi. Giờ là lúc nào chứ? Tháng mười trời đông giá rét như vầy, bắt cá trê đồng không được, cá nuôi cũng rất ít ỏi, hoàn toàn không lấy được hàng, Bắc Kinh, Thượng hải bây giờ còn bán được tới hai ba chục tệ lận đó. Chỗ cá này của cô đó hả, chờ tới trước tết mấy ngày đi, nếu mà không lên tới hai chục tệ thì con cứ đến tìm cô!”. Của hiếm mới là của quý, cá trê vào những năm 90 sợ là không thể có giá mềm như tương lai. Dẫu sao thì những người nuôi được cá trê khi ấy vẫn còn quá ít ỏi. “Cá này lấy ở đâu vậy cô?”. Diêu Tam Tam hỏi. “Chợ sỉ thủy sản ở thành tây đó”. Có lẽ cho rằng hai cô gái trẻ tuôi không thể mang lại nguy cơ gì, hai vợ chồng tiểu thương trung niên nói năng cũng khá tùy ý, “Mấy thứ cá mắm trong chợ này hầu như đều từ chỗ đó mà ra. Chỉ có mấy sạp nhỏ nhỏ là của ngư dân từ ngoại thành trực tiếp mang tới bán kiếm lời”. “Chợ sỉ thủy sản thành tây?”. Diêu Tam Tam cố ý nói, “Vậy không phải là rất xa ư? Không còn chỗ nào khác sao ạ?”. “Xa thì sao chứ? Ba bốn giờ sáng bữa nào chú cũng phải đi lấy hàng đó”. Tiểu thương càu nhàu, “Còn một vựa sỉ lớn ở đông nam thành phố nữa, xa hơn, mà lấy hàng cũng không rẻ gì hơn”. Qua hôm sau, hai chị em đón chuyến xe buýt sớm nhất, chạy đến chợ sỉ thành tây một chuyến. Đúng là cá trê không nhiều cho lắm, ngoài tiểu thương nội thành đến lấy hàng, thì các khách sạn lớn một chút cũng đều chạy thẳng tới đây, hai chị em nghe thấy giá tiền, cá trê mười bốn mười lăm tệ một cân. Hay thật! Diêu Tam Tam nghĩ, cô cực cực khổ khổ nuôi cá trê lớn, một cân cô bán năm sáu tệ, xấp xỉ với tiền vận chuyển đi một nghìn dặm đường vào thành phố, người bán sỉ liền bán tới mười bốn mười lăm, dù là tiểu thương bán lẻ trong thành phố, cũng có thể kiếm lời ba bốn tệ một cân. Không ngờ cô nuôi cá trê như thế, cô kiếm được số ít, còn phần nhiều còn lại là để người ta đến lấy? Hai chị em đi vòng vo trong chợ sỉ suốt cả buổi sáng, xem đã rồi, liền tìm một sạp hàng nhỏ ngoài chợ, ngồi xuống ăn sáng. Ra ngoài từ sớm, Diêu Tam Tam cảm thấy hơi đói, cô kêu hai chén cháo nhỏ, thêm một bánh quẩy một bánh tiêu, ngồi xuống ăn với Diêu Tiểu Cải. “Có nhiều tiền cũng là để cho người ta lấy”. Diêu Tiểu Cải than thở. Diêu Tam Tam không đáp, cô cắn bánh tiêu, lòng rối rắm với những suy tính. Tiểu thương kiếm tiền cô không để ý, cô cũng không thể đi tính toán với tiểu thương, lại nói họ còn phải trả chi phí thuê, thuế thu, cũng tốn hao không ít, tiền kiếm được không hề dễ dàng như nhìn mặt ngoài. Bán sỉ, cũng không thể không nhắc tới tiền vận chuyển. Mặt khác, cá trê dẫu gì cũng là vật sống, vận chuyển đường dài, cũng phải chịu nguy cơ tổn thất. Nhưng mà người làm thủy sản lâu dài, nhất định phải có kinh nghiệm, có phương pháp trong quá trình vận chuyển. Diêu Tam Tam nghĩ ngợi thật lâu, trước mắt thì việc vận chuyển cá trê nhà mình vào thành phố là không mấy thực tế, tốt nhất là có thể liên lạc với chủ những vựa cá sỉ. Hai chị em ăn sáng xong, liền tiếp tục đi dạo lòng vòng trong chợ cho đến trưa, buổi sáng trước tám giờ, là lúc mà nhà bán sỉ bận rộn nhất, qua mười giờ sáng, cũng ít buôn bán, thỉnh thoảng mới có vài khách hàng rải rác đến mua. Sau khi hỏi thăm vài vựa thủy sản, Diêu Tam Tam liền tìm đến một nhà. Chủ vựa bán sỉ trong chợ, cũng không phải là loại thủy sản nào cũng mua bán, mà có những loại hàng quan trọng riêng. Diễn đ. lê q đôn . Ví như vựa trước mắt này, chủ yếu là mua bán cá nước ngọt phương Bắc, gồm cá mè hoa đại đông bắc, ngoài ra thì cá trê cũng là mặt hàng chủ yếu của họ. Diêu Tam Tam kéo Diêu Tiểu Cải, thoải mái bước vào cửa hàng, tìm đến ngay chủ vựa. Chủ vựa chừng bốn mươi tuổi, vóc người hơi phốp pháp. Ông ta quan sát hai cô gái trước mắt, đôi chị em này có vẻ không phù hợp với chợ cá hỗn độn này lắm, gọn gàng xinh đẹp, duyên dáng yêu kiều, tuy rằng trông không thời thượng lắm, nhưng cũng không có vẻ quê mùa. “Hai cháu… muốn mua cá à?”. Ông chủ vựa rất muốn nói, hai cô gái nhỏ sạch sẽ xinh xắn như này chạy tới chợ sỉ mua cá, thật hiếm thấy à. “Tụi con không mua cá”. Diêu Tam Tam cười nói, “Ông chủ Tạ, xin phép ông mấy phút, tụi con muốn hỏi một chút, nhà ông vẫn bán sỉ cá trê liên tục sao ạ?”. “Đúng vậy, con muốn bán à?”. “Cá trê nhà chú chủ yếu là lấy từ đâu tới ạ?”. “Mua rải rác ở nông thôn, mua mối lâu dài. Hai đứa nhỏ, rốt cuộc muốn nói gì?”. Tạ lão bản khá kiên nhẫn với hai cô nàng. Diêu Tam Tam đoán, Ông chủ Hà thu mua tại chỗ như vậy, hẳn là đến bán cho những vựa cá sỉ trong thành phố như ông chủ Tạ đây vậy. Diêu Tam Tam cười, nói: “Trong tay con có khoảng năm ngàn cân cá trê, muốn tìm người mua cá!”. “Năm ngàn cân?” Ông chủ Tạ nhìn nhìn Diêu Tam Tam với vẻ nghi ngờ, “Trời này, con lấy đâu ra nhiều như vậy?”. “Chỉ có hơn chứ không có ít”. Diêu Tam Tam nói, “Ở quê ạ, cách chỗ này chừng một nghìn dặm”. "Lớn hay nhỏ đây?”. "Chừng hai chục con một cân”. Ông chủ Tạ quay lưng kêu người: “Tiểu Chu, rót hai ly nước”. Vừa nói vừa kêu hai chị em, “Ngồi bên này. Con xem chỗ chú đây không có được một chỗ sạch sẽ nữa”. Trong vựa đúng là rất hỗn độn, hai chị em ngồi xuống chiếc ghế mà ông chủ đưa ra, ông chủ Tạ không có chỗ ngồi, liền ngồi luôn lên thùng cá biển đông lạnh sau lưng. “Con có nhiều cá trê như vậy thật hả? Mấy đưa thu mua à?”. “Là nhà con nuôi, kiểu cá đồng nuôi thả”. Diêu Tam Tam nói, “Cá trê nhà con lớn nhỏ gì thì phẩm chất cũng có thể tuyệt đối bảo đảm”. Ông chủ Tạ nhìn hai cô gái trẻ tuổi trước mặt, dường như vẫn còn có chút không thể tin được. “Ôi, năm ngàn cân”. Ông chủ Tạ lẩm nhẩm, “Bán cho chú đi! Một mình chú e là không thể nuốt một hơi số cá lớn như vậy, bán sỉ không ra ngay được, chú cũng phải tìm người hùn vốn đã. Con muốn chuyển hết tới một lượt hả?”. “Nếu chú muốn mua thật, thì chúng ta phải thương lượng lại chuyện vận chuyển đã”. Ông chủ Tạ vừa nghe thế liền cười, nói: “Nếu con không chuyển tới, thì tự chú đưa xe đến chuyển về, chú đây đổi xe nhỏ chút, chia làm hai ba lần chuyển về, cũng không cần tìm người nhập bọn nữa. Có điều--” Ông chủ Tạ vẫn có chút e dè, dù sao ông cũng đang bàn chuyện làm ăn với hai cô gái trẻ tuổi xa lạ, “Chú không trả cọc cho con trước được, chú phải đến xem hàng trước đã”. “Như vậy đi”. Diêu Tam Tam nói, “Chú cháu mình cứ thương lượng giá cả trước, chú mang xe đến chuyển, hàng lên xe, chú trả tiền, như vậy ổn thỏa chứ ạ?”. Ông chủ Tạ tỏ vẻ đồng ý, ông ra giá, là tám tệ năm một cân, ông chuyển vào thành, theo như giá bán sỉ ra bây giờ là 14, 15 tệ. Tiền vận chuyển… cô không nắm chắc lắm. “Chú Tạ, chú xem lần này con có đến năm ngàn cân, có bán chó ai thì họ cũng không thể trả giá thấp như vậy đâu! Con cũng không phải chỉ hỏi thăm riêng mỗi vựa chú, với lại giá cá mai mốt chỉ có thể ngày một tăng lên thôi”. Diêu Tam Tam luôn mỉm cười, “Chú cho giá không thích hợp rồi. Con tính sáng năm còn hợp tác với chú đấy”. “Người khác đưa đến tận nơi cho chú, cũng không đến 12 tệ đâu”. Ông chủ Tạ cũng cười, “Chú cũng muốn làm ăn với mối lớn như con chứ, tiền vận chuyển cao, đi một đường dài vào thành phố, qua cầu qua đường, bảy tiền tám bạc, thứ gì cũng đều phải ra tiền! Tiền lời của chú cũng không lớn. Chú là muốn nhận năm ngàn cân hàng này của con, trước mắt nguồn hàng không đủ, có đủ hàng rồi, hú cũng có thể chiếm một vị trí trong thị trường này”. Diêu Tam Tam và chị ba liếc nhìn nhau, vẫn mỉm cười như cũ, ông chủ Tạ vỗ đùi, nói: “Thôi vầy đi, nếu hàng giống như lời con nói thật, thì chú trả con giá cao nhất là một số may mắn, tám tệ tám, con phát mà chú cũng phát!”. Diêu Tam Tam cùng Chị ba liếc mắt nhìn nhau, như cũ cười yếu ớt, Tạ lão bản vỗ đùi, nói: "Như vậy đi, hàng nếu là thật giống như như ngươi nói vậy, ta cao nhất cho ngươi một may mắn đếm, tám khối tám, ngươi phát ta cũng vậy phát!" ****************** Tình hình thuận lợi hơn mong đợi, Diêu Tam Tam nghĩ, xem ra cá trê của cô nuôi không sai chút nào. “Trời ơi, năm ngoái mình bán cho ông chủ Hà 5 tệ 8, giờ một cân bán nhiều hơn 3 tệ, chẳng mấy chốc mà mình bán được hơn một vạn tệ đấy!”. Rời khỏi chợ sỉ thủy sản, Diêu Tiểu Cải liền vô cùng kích động, “Tam Tam, em nhất quyết đi khảo sát một chuyến, quả nhiên là quyết định sáng suốt”. “Chim Cu trên trời, cá trê dưới đất, quê mình không coi trọng cá trê, chứ trong thành nó lại là thứ quý giá. Giờ là mùa đông, lại càng thành vật hiếm mới là quý”. Diêu Tam Tam không biểu hiện trước mặt ông chủ Tạ, chứ thật ra là cô cũng cảm thấy rất vui mừng. Đoán chừng tiền lãi của ông chủ Tạ vẫn rất lớn, có điều năm nay là lần đầu, cô chưa lần được chi tiết, nhìn tình thế thấy cũng không tiện bàn cãi nữa. “So với mấy vựa mình hỏi, giá ông chủ Tạ ra, cũng coi như tạm được”. Một khi đã vui mừng, Diêu Tam Tam liền lôi kéo chị ba đi dạo phố. “Đi, chị ba, mình đi dạo một chút đi, mỗi người mua hai bộ đồ đẹp mà mặc, chị hai với Tiểu Tứ cũng hai bộ, mua cho mẹ mình nữa”. “Thôi đi cô!”. Rốt cuộc Diêu Tiểu Cải cũng không mấy phấn chấn, “lúc đi chị đâu có mang nhiều tiền vậy đâu!”. Ặc… Mất hứng! Lúc đi sợ mang nhiều tiền hơn sẽ không an toàn, nên chỉ mang đủ cho hai chị em tiêu xài cơ bản. Diêu Tam Tam vừa hối hận vừa quyết định, chờ bán cá trê ở nhà, rồi nhất định phải vào thành phố chơi mấy ngày cho thỏa lòng. Hai chị em không thể làm gì khác hơn là tiếc nuối dạo chơi trong thành phố một ngày, tiếp tục xuôi nam theo kế hoạch đã vạch ra từ trước, đến hai thành phố liền kề khảo sát kiêm vui chơi một chuyến, xong xuôi liền lên đường về nhà. Sau khi họ về đến nhà, ông chủ Tạ quả nhiên mang xe tới. Sau khi nhìn cái ao đầy cá trê trong sân nhà họ Diêu xong, ông chủ Tạ liền cười nói: “Dọc đường đi chú đây còn lo lắng mình bị dụ, còn cố tinh dẫn theo hai người nữa đấy”. Ông vừa nói thế, mọi người ở đấy đều bật cười lớn. Năm đó nhà họ Diêu bán cá trê, không tốn sức như năm ngoái nữa, nhân thủ cũng ít đi. Người trong nhà cộng thêm người ông chủ Tạ dắt tới, rất nhanh đã dọn dẹp xong hai ao nước bùn, chuyển cá trê lên xe. Ông chủ Tạ không giống với ông chủ Hà, ông chuyển cá lên xe là trực tiếp chở đi luôm. Diêu Tam Tam bèn để ý quan sát cách họ vận chuyển. Họ vẫn dùng loại thùng xốp trắng kia, trên nắp thùng có đục lỗ thông khí. Cách này vừa có thể giữ ấm, sẽ không chết rét trên đường, lại dễ dàng mang đi xa. Diêu Tam Tam liền trò chuyện với ông chủ Tạ, ông chủ Tạ nói, cá trê này mà có rời nước một thời gian cũng không sao, ngày hẹ trời nắng nóng, rời nước còn sống sáu tiếng, có thể vận chuyển tới tỉnh thành. Mùa thu đông thì chỉ cần giữ ấm thông khí, thì rời nước mười hai tiếng cũng không thành vấn đề. “Nếu đường xa nữa, thì phải dùng biện pháp khác, bơm ô xy”. Ông chủ Tạ nói. Ông chủ Tạ chở một chuyến hơn hai ngàn cân cá trê, số còn lại giữ đó mười ngày, trước tết sẽ chuyển một đợt nữa, chuyến ấy chắc vì đã hoàn toàn an tâm, ông chủ Tạ không đích thân tới nữa, chỉ có hai công nhân và tài xế đến chuyển, cũng vẫn là hàng lên xe, liền trả tiền mặt. Sau hai chuyến, cá trê còn nhiều hơn ba trăm cân so với con số năm ngàn mà Diêu Tam Tam dự tính, hơn 4 vạn 6 ngàn tệ! nhà họ Diêu lập tức có cảm nhận được cảm giác “người có tiền”, người một nhà vô cùng kích động hoan, bởi vậy Diêu Liên Phát cũng không dám nói thật với bên ngoài là bán được bao nhiêu tiền. “Người khác có hỏi, thì nói là bán được chừng hai vạn tệ”. Diêu Liên Phát lặng lẽ dặn dò người trong nhà. Cảm giác người nghèo đột nhiên giàu, chẳng phải vênh váo như tưởng tượng, ngược lại có mấy phần dè dặt cẩn trọng. “Năm nay mình không bán cho ông chủ Hà, ổng sẽ không ghi thù mình đó chứ?”. Diêu Liên Phát đang cầm tiền, cứ lo lắng không yên. “Không cần lo lắng, cha”. Diêu Tam Tam an ủi ông, “Đợt hồi hè chẳng phải cũng bán cho ổng sao? Con đã nói với ổng từ sớm rồi, là năm nay còn tự bán”. “Tam Tam, số tiền lớn như vầy, mình phải làm thế nào”. Trương Hồng Cúc nói. “Mình gửi ngân hàng trước đi, số lẻ còn lại để dùng”. Giữ số lẻ lại tiêu xài? Diêu Liên Phát hỏi: “Giữ số lẻ hơn 700 tệ này lại hả”. “Ôi dào cha ơi, gửi 4 vạn, còn dư giữ lại hết để nhà mình chi tiêu tết nhất”. Diêu Tam Tam nói, “nhà mình nên mua một cái tivi nè, lúc chị hai kết hôn chưa có mua tivi cho chị, anh rể đã mua rồi, thì giờ mình mua cho chị hai một cái máy giặt đi. Qua tết, nhà mình gắn điện thoại đi”. Giờ đây Diêu Tam Tam đã không còn nhấn mạnh với Diêu Liên Phát đây là tiền cô kiếm, không cần thiết nữa. Tiền này, dù sao cũng đều là do cô đem đi ngân hàng, gửi dưới tên cô, dùng như thế nào chủ yếu cũng là do cô quyết định. Dĩ nhiên, đã có tiền rồi, còn không phải là để tiêu vào nhà hay sao? “Chị ba, chị ươm giống, công của chị là lớn nhất đó, chị muốn mua cái gì nè?”. “Muốn mua gì hả?”. Diêu Tiểu Cải suy nghĩ hồi lâu, rồi nói: “Sao chị cứ thấy tiền này kiếm được giống như nằm mơ vậy nhỉ?”. “Mấy vạn tệ này là chị đã nằm mơ rồi hả?”. Diêu Tam Tam cười nắc nẻ, “Mai mốt hai chị em mình liên thủ, tiền cốn cũng đủ rồi, còn phải kiếm nhiều tiền thêm, thì chẳng phải là chị sẽ ngủ không yên giấc rồi sao?”. “Đêm nay sợ là chị đã ngủ không yên rồi đó”. Diêu Tiểu Cải cười, “Mình mua một chiếc mô tô đi”. “Được đó”. Diêu Tam Tam nghĩ, mua một chiếc, có đi ra ngoài cũng tiện lợi. “Hay là mình đừng mua mô tô, mua một chiếc xe gắn máy nhỏ đi, em muốn lái cũng dễ hơn”. Diêu Tiểu Cải nó. “Xem thường người kìa. Chị ba có thể lái mô tô, thì em cũng lái được vậy”. Diêu Tam Tam vênh váo hò hét. Mô tô chứ gì? Có điều, ngày mai đến Niệm Thành trước đã, mấy chị em mua mấy bộ đồ đẹp mà mặc, ừm, cả nhà ai cũng mua. Diêu Tam Tam vừa tính toán, vừa vui vẻ nghĩ, chẳng trách người ta thường gọi người nghèo chợt giàu lên là “nhà giàu mới nổi”, lý tưởng của cô hiện giờ, chính là tiếp tục phấn đấu, làm một nhà giàu mới nổi siêu bự.