Đại quân của Phan Nhân Mĩ rời khỏi Biện Kinh, dọc đường theo hướng Qua Châu tiến phát, đi đến Huỳnh Long ải hạ trại, chia ra dựng hai đại doanh. Hô Diên Tán đóng ở vách Đông, Nhân Mĩ đóng ở vách Tây. Phan Nhân Mĩ cùng với bốn người là nha tướng Lưu Quân Kỳ, Hà Quốc Cửu, Tần Chiêu Khánh, Mễ giáo luyện bàn rằng: “Ta căm hận cha con Dương Nghiệp hoài hận chưa rửa được, chuyến đi này vốn muốn hãm hại, không ngờ có bảo quan Hô Diên Tán, nên khó mà thi hành kế . Mễ giáo luyện nói rằng: \"Thái sư chớ lo, tiểu tướng có kế, trước hết loại bỏ Hô Diên Tán, sau đó trừ đi cha con Dương Nghiệp thì có khó gì?\" Nhân Mĩ nói: \"Ông có diệu kế gì dạy cho ta?\" Mễ giáo luyện nói: \"Lũy bên kia là nơi phiên quân đóng doanh, bọn họ nghe quân ta kéo đến, tất ra khiêu chiến, thái sư nên hạ lệnh: Tiên phong chưa đến, nay bảo quan nên xuất trận. Tán tuy hùng dũng, nhưng nay tuổi đã già, không thể đánh lâu, đợi lúc hắn ta giao chiến thì án binh không cứu, tất sẽ bị quân phiên bắt giữ . Nhân Mĩ nói: \"Kế này cực hay, ngày mai cứ thế mà làm”. Quả nhiên quân phiên nghe nói quân Tống kéo đến, dẫn quân bản bộ hội hợp mà đến, người ngựa hùng tráng, thanh thế rất cao. Thám mã báo vào trong trại Phan Nhân Mĩ. Nhân Mĩ sai người mời Hô Diên Tán vào trong quân thương nghị nói: “Phiên tướng tiến nhanh đến đánh, quân mã tiên phong chưa đến, ông có kế gì lui không?” Tán nói: \"Binh đến tướng đánh, nước đến đất đỡ. Nay đã phụng mệnh chúa đi đánh, phải tận trung làm việc, cùng quân Phiên quyết chiến, còn chờ cái gì?\" Nhân Mĩ nói: \"Ông ra trận trước, ta dẫn quân tiếp ứng\". Tán khảng khái xin đi, nai nịt xong xuôi, dẫn quân bản bộ, giương cờ gióng trống mà đi ra. Vừa gặp Phiên tướng là Tiêu Thác Lãn ra ngựa, Tán lớn tiếng mắng rằng: \"Phiên binh mau lui ra, để tránh bị giết, nếu không sẽ diệt các ngươi không còn giống nòi\". Thác Lãn giận nói: \"Tên tướng già kia, sao không ở nhà chờ chết, lại dám đến đây tranh phong ư!\" Liền múa đao tế ngựa đến chém Hô Diên Tán, Hô Diên Tán giơ thương nghênh chiến. Hai ngựa giao nhau, hai người đánh vùi hơn 80 hiệp, tướng Phiên đuối sức, quay ngựa chạy về. Tán bay ngựa đuổi theo, bốn mặt quân Phiên tan rồi hợp lại. Tán quay đầu không thấy hậu quân tiếp ứng, sợ vào sâu đất giặc, liền kìm ngựa quay về. Trong rừng một cánh quân xông ra, chính là Gia Luật Tà Chẩn, kêu rằng: \"Tống tướng mau xuống ngựa chịu trói, tránh bị giết”. Tán nổi giận, gắng sức tới gần Gia Luật Tà Chẩn. Phiên quân kéo đến rất đông, nên đánh không ra được vòng vây. Thuộc hạ của Tán bị chết hơn một nửa, đang muốn từ đường mòn mà chạy. Kị hiệu nói: \"Đường nhỏ e có mai phục, chi bằng chạy theo đường lớn\". Tán liền mở đường máu chạy theo đường lớn, Tiêu Thác Lãn ập lại xua quân đuổi theo, Tán trước sau thụ địch. Đang giữa lúc nguy cấp, chợt hướng chính đông tinh kỳ phất phới, tiếng trống vang trời, một cánh quân mã dẫn đầu xông đến, chính là Dương Nghiệp tế ngựa đề đao kêu lớn: \"Phiên tướng chớ chạy?\" bộ tướng của Thác Lãn là Hà Vân Long bay ngựa nghênh địch, chưa đánh được vài hiệp, Dương Nghiệp tay giơ đao xuống, chém Hà Vân Long chết lăn xuống ngựa. Quân Phiên thua to, cha con Dương Nghiệp xông vào giữa cứu được Hô Diên Tán. Dương Diên Chiêu cố sức đánh, một mình cản hậu, bảo vệ Tán về tới trong doanh, cởi bỏ khôi giáp. Tán nói: \"Hôm nay nếu không phải tướng quân đến cứu , suýt nữa thì bỏ mạng\". Nghiệp nói: \"Tiểu tướng đến chậm, khiến cho tổng quản hoảng sợ, nay xin thứ tội\". Tán liền lệnh cho Nghiệp đóng ở bản doanh. Hôm sau, vào báo Thái sư: \"Dương tiên phong quân mã từ mặt chính đông đánh đến, cứu được Hô Diên Tán tổng quản về doanh\". Phan Nhân Mĩ nghe xong, vô cùng phẫn hận. Lưu Quân Kỳ nói: \"Dương Nghiệp trái lệnh đến trễ, Thái sư nếu như dùng quân pháp xử, có cớ để giết vậy. Lời chưa dứt, Dương Nghiệp vào trung quân tham kiến, Nhân Mĩ hỏi rằng: \"Quân tình trọng sự, ngươi sao lại trễ hẹn mới đến?\" Nghiệp nói: \"Chúa thượng lệnh tiểu tướng về Hùng Châu điều động quân mã, khởi hành vào ngày 13\". Nhân Mĩ giận nói: \"Quân Phiên đến cướp biên cương là việc gấp nhất, ngươi làm tiên phong, bê trễ không tiến, lại dùng lệnh vua để thoái thác\" Liền nạt tả hữu giải ra chém, quân hiệu lập tức đem Dương Nghiệp trói lại ở viên môn. Nghiệp lớn tiếng kêu rằng: \"Ta chết không đáng tiếc, nhưng nay quân giặc đến đánh mà lại giết lương tướng, không phải là tốt cho nước nhà vậy\". Kêu chưa dứt lời, lúc ấy người hầu đã đến báo cho Đông doanh Hô Diên Tán. Tán phi ngựa đến, quát đuổi quân hiệu, đem dây trói cởi bỏ, dẫn vào trong trướng gặp Phan Nhân Mĩ nói: \"Ngươi nay giữ chức Chiêu Thảo, trận chiến hôm qua chỉ ngồi nhìn việc thắng bại, không phát cho một ngựa cứu ứng, nếu không phải Dương gia gắng sức cố đánh, thì đã hỏng việc. Hôm nay sao lại được tự ý giết đi? Lão tướng sắp đi, chúa thượng thân tứ một thanh kim giản cho ta, chuyên dùng để bảo vệ cho cha con họ hồi kinh, nếu không thì ta trở mặt, thử sức với ngươi trước đó \" Nhân Mĩ đỏ bừng mặt mày, không dám trả lời. Tán cùng Dương Nghiệp đi ra ngoài trướng, tức giận mà bỏ đi. Nhân Mĩ tự cảm thấy xấu hổ, im lặng không nói lời gì. Mễ giáo luyện vào nói: \"Thái sư đừng lo, tiểu tướng sẽ bày kế khác, loại bỏ Hô Diên Tán, ắt Dương Nghiệp sẽ chết trong nay mai\". Nhân Mĩ nói: \"Ông lại có kế gì?\" Mễ giáo luyện nói: \"Ngày nay trong quân thiếu lương thảo, có thể lệnh cho Hô Diên Tán đi đốc thúc, đợi khi hắn rời đất biên giới, Nghiệp nếu lại phạm lệnh, lấy ai bảo vệ hắn đây\". Phan Nhân Mĩ nghe theo kế này, liền phát thiệp, hạ lệnh Hô Diên Tán tổng quản đi vận lương rồi sai người đem điệp văn tới đông doanh gặp Tán cho biết. Tán được tin này, buồn bã không vui. Dương Nghiệp nói: \"Quân lương thật sự là việc quan trọng, phi tổng quản đi, ngoài ra không ai đảm đương được\". Tán nói: \"Không phải là ta không muốn đi, chỉ có một chuyện là, Phan Nhân Mĩ lòng lang dạ sói, thường có ý muốn hại ông, e rằng sau khi ta đi, sẽ lấy chuyện không đâu mà hại tướng quân, thì ai bảo vệ được đây?\" Dương Nghiệp nói: \"Tiểu tướng xem thấy quân Phiên cũng là kình địch, nên phải đợi tổng quản trở lại, sau đó mới ra đánh, Chiêu Thảo dù cho muốn hại tôi, ắt vô kế khả thi\"? Tán nói: \"Chuyến này chưa biết bao giờ lương thảo tới, cha con ông kiên thủ đông doanh, đợi ta quay về mới bàn việc xuất quân\". Dương Nghiệp hứa chịu. Tán ngay hôm đó dẫn 5000 khinh kị về Biện Kinh mà hối lương. Người sau có thơ vịnh: Trung Cần vương sự lĩnh chinh sư, Hà ý anh hùng bất ngộ thì. Biên cảnh vị ninh lương tường chiết, Lệnh nhân lảm thử trọng thương bi. (Trung cần việc nước xuất quân đi, Đâu ngại anh hùng chẳng gặp thì. Bờ cõi chưa yên tướng gian khổ, Khiến ai thấy đó động lòng bi). Tây doanh Phan Nhân Mĩ do biết Hô Diên Tán đã về Biện Kinh, vô cùng mừng rỡ, liền cùng chúng tướng thương nghị việc xuất chiến. Mễ giáo luyện nói: \"Chiêu Thảo có thể phát chiến thư cho người Phiên, hẹn ngày giao chiến rồi từ từ định kế”. Phan Nhân Mĩ liền sai kị tướng mang chiến thư đi gặp Phiên tướng Tiêu Thác Lãn, Tiêu Thác Lãn xem thư nổi giận nói: \"Ngày mai chuẩn bị giao phong”. Rồi phê vào chiến thư, cùng bàn với các tướng rằng: \"Phan Nhân Mĩ không đáng sợ. Cha con Dương Nghiệp kiêu dũng vô địch, gần đây nghe nói cùng chủ soái bất hòa, nên thừa sơ hở mà đánh lấy\". Gần đây có một vùng đất là Trần gia cốc, thế núi cao hiểm, nên sai một người dẫn quân mai phục ở hai bên, dụ quân địch tiến vào trong cốc rồi vây lấy, tất có thể bắt được\". Gia Luật Tà Chẩn ứng tiếng nói: \"Tiểu tướng xin đi\". Thác Lãn nói: \"Ông đi tất làm được việc\". Tà Chẩn lập tức dẫn hơn 7000 quân kị đi. Thác Lãn lại gọi Gia Luật Hề Đệ nói: \"Người dẫn 1 vạn mã quân ngày mai ra trận. Dương gia phụ tử rất rõ chiến pháp, nên từ từ giả thua dụ vào trong mai phục, nghe tiếng pháo hiệu thì ập đến ra sức đánh\" Hề Đệ lĩnh kế đi. Thác Lãn bố trí xong, liền sai quân kị tới Tống doanh do thám tình hình. Phan Nhân Mĩ đã được hồi thư, cùng Lưu Quân Kỳ bàn rằng: \"Ngày mai ai đánh trận đầu?\" Quân Kỳ nói: \"Dương tiên phong xuất chiến, Chiêu Thảo dẫn quân tiếp ứng, Nhân Mĩ triệu Nghiệp vào trong trướng báo cho biết rằng: \"Phiên tướng khiêu chiến, tiên phong không nên gấp rút, nếu có sơ suất, sẽ làm mất nhuệ khí của ông vậy\". Dương Nghiệp bẩm rằng: \"Ngày mai là ngày xấu xuất quân sẽ bất lợi, vả lại Hô Diên Tán tổng quản đi thúc lương chưa về, quân Phiên thế đang hăng, nay nên đợi cơ hội mà tiến, thì mới có thể thành công vậy\". Nhân Mĩ nổi giận nói: \"Địch quân lâm trại, ta sẽ lấy nơi nào mà đối địch? Nếu tổng quản một tháng chưa đến, thì phải đợi một tháng sau? Nay nếu kéo dài không ra, ta sẽ tâu với triều đình, xem ngươi có thoát tội không?” Nghiệp biết việc không tránh được, liền nói: \"Phiên binh nay đến, sự thay đổi khó đoán, nếu họ ở nơi đất bằng phẳng, thì không cần phải đề phòng. Đây là thế núi hiểm trở, e rằng có mai phục, Chiêu Thảo nên phát binh đến đó trợ chiến, tiểu tướng sẽ dẫn quân bản bộ từ giữa đánh vào thì mới có thể thắng giặc được, nếu không toàn quận sẽ khó giữ . Nhân Mĩ nói: \"Ngươi cứ đi, ta tự có quân đến tiếp ứng”. Dương Nghiệp lui ra. Hà Hoài Phố vào nói: \"Nay nếu Dương tiên phong muốn làm như vậy, Chiêu Thảo có thể sai tướng đến Trần gia cốc tiếp ứng, để không bị lỡ việc\". Nhân Mĩ nói: \"Đang không có cơ hội, nay nên thừa cơ không phát binh cứu ứng, xem hắn phải làm thế nào\". Hoài Phố nói: \"Chiêu Thảo nếu chỉ vì báo tư thù mà không lo cho việc lớn của triều đình ư?”. Nhân Mĩ không nghe, đứng dậy bỏ vào trong trướng. Hoài Phố thấy vậy than rằng: \"Tên nhãi này muốn lỡ việc này đây, ta sao nhẫn tâm ngồi xem mà không cứu\" Liền dẫn thuộc hạ đến gặp Dương Nghiệp nói: \"Ông đi chuyến này sẽ gặp bất lợi\". Nghiệp nói: \"Ta không phải là sợ chết, nhưng vào lúc này đánh là bất lợi làm chết quân sĩ mà không lập được công. Nếu Phan Chiêu Thảo hỏi tội thì Nghiệp sao thoát chết, nên ta vì các ông mà đi trước\". Hoài Phố nói: \"Quân của Phan Chiêu Thảo khó trông cậy vậy, tiểu tướng xin cùng tướng quân đồng hành, để có thể giúp đỡ lẫn nhau”. Nghiệp nói: \"Vậy thì ta cùng với ông nên từ hai bên trái, phải mà đánh ra\". Thương nghị đã xong. Sáng sớm hôm sau, Dương Nghiệp dẫn hai con cùng Hà Hoài Phố bày trận ở Lang Nha thôn, xa trông thấy quân Phiên kéo đến đông như kiến cỏ, trống đánh vang lừng. Gia Luật Hề Đệ gác búa ra đứng ở trước trận, lớn tiếng nói: \"Tống tướng mau hàng, tránh động can qua. Nếu không, giết các ngươi không còn giống nòi đó”. Dương Nghiệp nổi giận, mắng rằng: \"Tên mọi xuẩn ngốc phản nghịch kia, chết đến nơi, còn dám đến đối đầu với thiên binh!\" Nói xong, múa đao tới chém Gia Luật Hề Đệ. Hề Đệ múa búa nghênh chiến. Hai bên hò reo, hai người đánh được vài hiệp, Hề Đệ quay ngựa liền chạy, Nghiệp vỗ ngựa đuổi theo. Dương Diên Chiêu, Hà Hoài phố xua hậu quân thừa thế xông vào đánh giết, quân phiên ai nấy bỏ giáo, thấy Dương Nghiệp đuổi đến, vừa đánh vừa chạy. Dương Nghiệp thấy nơi đây bằng phẳng, liệu rằng không có phục binh, ra sức truy kích, gần đến Trần gia cốc khẩu, Tiêu Thác Lãn đứng trên sơn thành nổ pháo hiệu. Mai phục của Gia Luật Tà Chẩn xô ra, quân Phiên bốn phía vây chặt lại. Dương Nghiệp cho rằng cốc khẩu sẽ có quân Tống tiếp ứng, nhìn lại thì không thấy người nào, thất kinh, liền quay ngựa đánh trở lại, thì đã bị Tà Chẩn ngăn lấy cửa cốc. Quân Phiên vạn nỏ cùng bắn, tên như mưa bay, quân Tống bị bắn chết vô số. Bên này Diên Chiêu, Diên Tự hai người liều chết xông vào, nhưng tên đá đan xen, không thể vào được. Gia Luật Hề Đệ quay lại ập vào phía Đông, vừa gặp Hà Hoài Phố, hai ngựa giao nhau, đánh chưa đến hai hiệp, bị Gia Luật Hề Đệ một búa chém chết lăn xuống ngựa, thuộc hạ toàn bộ bị quân Phiên giết sạch. Diên Chiêu quay nói với Diên Tự: \"Mi cố sức mà ra khỏi vòng vây, đến nơi Phan Chiêu Thảo cầu cứu anh xông vào cốc khẩu bảo vệ cha\". Diên Tự cố sức mở đường máu ra khỏi vòng vây mà đi. Diên Chiêu nhìn thấy cốc khẩu sát khí ngút trời, biết là phía quân Nam bị vây, gầm lên như sấm, xông thẳng vào cốc khẩu, vừa gặp Phiên tướng Trần Thiên Thọ, giao ngựa đánh vừa một hiệp, đâm Thiên Thọ rớt xuống ngựa, đánh tan vây binh, tiến vào trong cốc. Dương Nghiệp chuyển qua vách Đông đánh ra, gặp ngay Diên Chiêu đến, liền gấp kêu to: \"Quân Phiên đông lắm, con nên chạy mau, không thể để cả hai cùng bị bắt\". Diên Chiêu khóc nói: \"Con mở đường máu cứu cha ra\". Liền giơ thương huyết chiến, xông khỏi trùng vây. Tiêu Thác Lãn từ bên cạnh đánh vào, cắt quân Dương Nghiệp làm hai đoạn. Diên Chiêu nhìn lại thấy cha chưa ra được lại muốn xông vào, nhìn lại thì quân sĩ thuộc hạ đều đã chết sạch, nên đành chạy về Nam lộ, để chờ cứu binh. Lúc này Dương Nghiệp cùng Phiên binh đánh vùi hồi lâu, trên người máu nhuộm đỏ cả chiến bào, do đó lên cao nhìn lại, thấy bốn phía đều là quân giặc, liền thở dài nói: \"Vốn muốn lập chút công lao để đền nợ nước, nào ngờ rơi vào nơi này, sự sống chết của ta còn chưa biết ra sao, nếu như bị quân Phiên bắt được thì thật nhục nhã vậy!\" Quay lại nhìn thấy thuộc hạ còn hơn trăm người, Nghiệp nói rằng: \"Các ngươi ai cũng có cha mẹ vợ con, theo ta mà chết cũng vô ích, hãy mau men theo núi mà chạy về, báo với thiên tử”. Chúng khóc rằng: \"Tướng quân vì việc nước mà tới đây, lũ chúng tôi sao nỡ sống mà trở về được!”. Rồi bảo vệ Dương Nghiệp ra Hồ Nguyên, thấy một tấm bia đá, trên khắc ba chữ \"Lý Lăng bia\". Nghiệp nghĩ thầm: \"Hán tướng Lý Lăng bất trung với nước, sao để bia ở nơi này được”. Liền quay lại nói với chúng quân rằng: \"Ta nay không thể bảo vệ được các ngươi nữa, nơi này là nơi ta trả ơn vua, mọi người ai nấy hãy tự lo thân mình\" Nói xong, quăng bỏ kim khôi, kêu to vài tiếng. \"Hỡi ông trời! Hỡi ông trời! Hãy soi xét cho tấm lòng này!\" Rồi đập đầu vào bia mà chết. Đáng thương thay hào kiệt đất Thái Nguyên, nay trở về với cát bụi. Tịnh Hiên có thơ than: Thỉ tận binh vong chiến lực tồi, Trần gia cốc khẩu mã nan hồi. Lý Lăng bia hạ thành trung tiết, Thiên cổ hành nhân vi cảm ai. (Đạn hết quân tàn chiến trận mù, Cửa cốc Trần kia ngựa khó thu. Dưới bia họ Lý nên trung nghĩa, Ngàn sau sau qua đó lệ chưa khô). Dương Nghiệp đã đập đầu vào bia Lý Lăng mà chết, quân Phiên hò reo đánh đến. Quân của Nghiệp bất khuất ra sức đánh, đều hy sinh cả, tướng Phiên tới gần cắt thủ cấp của Dương Nghiệp. Trời gần tối, Tiêu Thác Lãn liền thu quân về trại.