Đám học sinh nam nữ hoặc đẩy xe, hoặc khoác cặp liên tục đi qua bên người y, tiếng cười nói rộn ràng, tiếng nô đùa gọi nhau í ới ... Mình đang ở trên con đường tan học, trong dòng nước chảy đó Tô Xán thộn ra như một tảng đá chặn giữa dòng, hoàn toàn không phù hợp với khung cảnh xung quanh. Ánh mặt trời màu vàng rực chiếu xiên xiên rải xuống mặt đất, khác hẳn với ánh chiều mù mờ trước đó, hiệu tạp hóa bên cạnh cơ man nào là món quà vặt đói trong thứ giấy bóng xanh đỏ tím vàng bắt mắt, xem ra làm ăn không tệ. Chẳng hề có những thứ trang phục kỳ dị đủ màu như sau năm 2009, ngược lại giống với trang phục cái thời mình còn đi học đơn thuần hai màu xám và trắng, một đám nữ sinh túm tụm ngồi xuống một sạp hàng ăn khoai tây rán bốc khói nghi ngút, bình thường mấy cô nàng ngồi kiểu này thế nào cạp quần trễ xuống, lộ cả mảng da trắng nõn và rìa quần lót rồi ... Tô Xán theo tiềm thức cúi đầu xuống nhìn, giật này mình, đây là tay mình sao? Sao lại gầy teo thế này, lại vừa trắng vừa mịn, không giống đôi bàn tay gân guốc nhọc nhằn của y. Sờ người, bộ âu phục đâu mất rồi, thay vào đó là cánh tay trần, mình chỉ mặc cái T-shirt mỏng, cái loại đã giặt tới bạc phếch, dưới là cái quần jean cũng đã bị giặt nhiều tới mức mất màu, rồi đôi giày thể thao, trông khá cũ kỹ. Đột nhiên nhận thấy lưng nằng nặng, nhìn đám học sinh đeo cặp xung quanh, Tô Xán thấy môi khô khốc, đưa tay sờ lên vai, đúng là cái quai cặp, còn chưa dám tin, đưa luôn cả tay kia lên sờ, hai cái quai cặp. Thế là trong đám đông Tô Xán làm ra hành động cực kỳ cổ quái, đầu xoay lại, người cũng xoay, như con chó đuổi cắn cái đuôi của mình, hai tay sờ xoạng sau lưng, sau lưng đúng là cái cặp sách. Cặp sách đàng hoàng in dòng chữ lớn tướng --- " Adidis" ---- Oh my god! Cái cặp sách đã rời mình từ thời học sinh cổ đại xa xưa ấy lại xuất hiện trên lưng, hơn nữa còn là thứ hàng nhái trắng trợn. Bình tĩnh! Bình tình ... Tô Xán nhắm mắt lại một lúc cố gắng trấn tĩnh lại, hít hơn vài lần, đầu óc y vận chuyển hơi bình thường được một chút, lúc này muốn làm rõ chuyện xảy ra trên người mình thì sáng suốt nhất là tìm một cái gương, nhìn quanh, cuối cùng tìm ra một cái gương vỡ trước hiệu tạp hóa, Tô Xán nhìn rõ toàn bộ dung mạo của mình. Khuôn mặt trẻ hơn mười tuổi mang theo vẻ non nớt rõ ràng, mặt thon thon, mang vài phần thư sinh yếu đuối, tóc thì không phải loại ngắn ngủn gọn gàng như nhân viên công sở bình thường mà mềm mại, hơi rối rũ vài sợi xuống trán trông khá lãng tử. Cái T-shirt làm lộ rõ tấm thân gày gò, chiều cao thì thấp hơn chiều cao 1m74 của y tới hơn chục centimet. Đứng nguyên tại chỗ mười phút, đầu óc hỗn loạn, một câu hỏi ngu xuẩn nhất trong đời vọt ra khỏi miệng Tô Xán: - Chị, chị ơi, xin hỏi ... Năm nay là năm bao nhiêu, tháng mấy, ngày nào ? Bây giờ là mấy giờ? Đôi mắt xinh đẹp phía trước chớp mấy lần liền, cô gái đang trông đám học sinh mắt hau háu nhìn món ăn vặt trong hiệu, bị câu hỏi của Tô Xán làm phì cười, quay đầu nói hướng vào trong hiệu: - Mẹ ơi, có đứa học sinh hỏi con năm nay là ngày mấy tháng mấy năm bao nhiêu này. Từ trong cửa hiệu một phụ nữ trung niên có nụ cười phúc hậu đi ra, lấy khăn lau bàn tay vừa rửa, hiền lành nói: - Con cái nhà ai học tới mụ người ra thế, năm nay là năm nào cũng chẳng biết. - Là ngày mười ba, tháng sáu, năm chín tám. Cô gái trước mặt nói xong nhoẻn miệng cười, lúc này Tô Xán mới nhận ra cô gái này chính là chủ hiệu tạp hóa mà y biết, nhưng khi đó cô đã là thiếu phụ hấp dẫn trên ba mươi tuổi, còn đây là cô gái đầy sức sống thanh xuân trên hai mươi. Tô Xán nhận ra ngay vì thời y đi học đó, y thường xuyên tới hiệu này chỉ đợi mỗi lần mua hàng cô chủ quán cúi đầu xuống, y có thể nhìn trộm cảnh xuân thoáng hiện ra ở cái cổ áo trễ, mặc dù chỉ thấy ít da ngực trắng nõn với mép áo lót thôi, với một thiếu niên mới lớn đang tò mò hứng thú về giới tình mà nói đò là đủ cho một đêm mơ mộng rồi. Không chỉ có Tô Xán mang tâm tư này, đám nam sinh cùng lớp y đa phần tới đây với ý đồ tương tự, chừng đó nam sinh mang tư tưởng không thuần khiết, một cô gái sao không nhận ra, dù gì cũng là cô gái trên hai mươi, chẳng phải nữ sinh thẹn thùng, rất biết tận dụng ưu thế của mình, cô gái luôn khéo léo để một cái cúc không cài kín, vì thế hiệu tạp hóa này đắt khách hơn hiệu xung quanh. Thấy người quen rồi, Tô Xán sinh ra cảm giác thân thiết, chẳng chú ý đường cong lồ lộ kia, lòng y có điều cấp thiết muốn hỏi, song chưa kịp hỏi thêm gì thì cô gái nói. - Đến ngay ngày tháng năm chẳng nhớ nữa, em trai này, năm ngày nữa là thi trung khảo rồi, em phải giữ lòng tỉnh táo chứ. Học quên ngày tháng thế này chắc em là mũi nhọn trong lớp hả, học thì cũng phải chú ý tới nghỉ ngơi? - Năm ngày nữa thi trung khảo? Tô Xán nghe thấy cái từ mà y từng sợ nhất “thi”, như ác mộng lặp lại vậy. - Học sinh mũi nhọn? Mấy nữ sinh vừa kéo tới cửa hiệu nghe câu này nhìn cả về phía Tô Xán, sau đó nhìn nhau bĩu môi. Tô Xán không chú ý tới nụ cười nhạo của mấy nữ sinh đó, đầu óc y vẫn còn mơ mơ hồ hồ, lúc nãy y đang đi trên đường hoài niệm quá khứ, cảm khái vật còn người mất, thoáng cái thời gian quay lại năm 98. Đúng thế, tất cả những điều diễn ra trước mắt làm Tô Xán chân thực nhận thức được mình đang ở năm 1998. Hạ Hải là bồn địa phía tây tỉnh Tây Xuyên, cái tỉnh nằm phía tây của đất nước bao la, thuộc về dải khí hậu ôn đới đại lục, bốn mùa phân chia không quá rõ ràng, nhiệt độ ngày đêm chênh lệch khá lớn. Tô Xán nhìn trời, hiện có vẻ là chừng sáu giờ, giờ tan học, nếu là mùa đông thì lúc gió lạnh thổi, trời tối sầm, có thể nhìn thấy trăng sao thưa thớt rồi. Bây giờ là mùa hè, sáu giờ với đám học sinh mới tan học mà nói chỉ là mới bắt đầu một ngày mà thôi, thường phải tới khoảng tám giờ trời mới tối, lúc này ráng chiều cũng đã bao phủ, vầng mặt trời đỏ rực treo ở góc ba mươi lăm độ, ánh hoàng kim làm các công trình kiến trúc như quét lên màu sắc ấm áp. Chuyện này là sao? Đầu óc Tô Xán cực kỳ tỉnh táo, trải qua bàng hoàng kinh ngạc ban đầu, Tô Xán trấn tĩnh rất nhanh, y nhận thức được rõ ràng chuyện quanh mình, nhưng hoàn toàn không hiểu chuyện gì xảy ra. Lúc này Tô Xán ở trạng thái kỳ diệu, giống như người uống rượu đến đúng ngưỡng say, đầu óc sáng suốt, biết hết mọi thứ nhưng không kiểm soát được bản thân, như cái xác không linh hồn. Mấy nữ sinh đang nhìn mình kia sao lại quen mắt như vậy chứ? Mấy hình ảnh từ sâu trong ký ức quay trước mắt như cái đèn kéo quân, Tô Xán nhận ra trước mắt chính là đám bạn cùng lớp, còn là nhóm nữ sinh nổi bật nhất trong khối. Khi nhóm này vì nghe thấy có người nói y là "học sinh mũi nhọn" mà bật cười khẽ, có hai cô gái lấy ánh mắt hờ hững lướt qua mặt y, rồi chuyển ảnh mắt sang chỗ khác, dừng ở đồ dùng văn phòng bên cạnh. Hai cô gái này một tên là Trình Vân, một tên là Trình Lan, là cặp chỉ em song sinh, không chỉ dung mạo diễm lệ, lại còn không khác nhau là mấy, đứng cùng nhau khó nhận ra được ai là chị ai là em, là hai cô gái nổi tiếng toàn trường, thậm chí có cả nam sinh cao trung theo đuổi. Y rất ít liên hệ với đám bạn học thời sơ trung, chỉ loáng thoáng nghe kể đôi chỉ em song sinh nổi tiếng một thời đó hiện hình như một làm phòng điện tín, một là giới trí thức IT, đều sống cuộc đời bình thường. Chương trình ủng hộ thương hiệu Việt của Tàng Thư Viện: