Vâng, chuyện là như thế, không lâu trước khi xảy ra tai họa. Chúng tôi sống trong sự hòa hoãn tạm thời và chưa có nguyên do nào phá vỡ nó; đột nhiên, câu chuyện về việc con chó nào đó ở triển lãm được thưởng huy chương được khơi lên. Tôi nói và nàng phản đối: "Không phải được huy chương mà là được tuyên dương", thế là cuộc cãi cọ nổ ra. Rồi bắt đầu nhảy từ chuyện này sang chuyện khác và các lời trách cứ "Hừ, chuyện đó từ lâu em đã biết rồi, luôn luôn là như thế. Anh nói rằng...", "Không, anh không hề nói vậy", "Thế có nghĩa là em bịa ra chắc!". Tôi cảm thấy sắp sửa bùng lên cuộc cãi cọ khủng khiếp làm điên giận muốn giết chết mình hay giết chết nàng. Tôi biết là nó sẽ xảy ra ngay bây giờ và sợ hãi nó như sợ lửa, vì vậy muốn kiềm chế mình lại, song cơn giận dữ vẫn xâm chiếm toàn thân. Nàng cũng trong trạng thái như thế, còn tệ hơn. Nàng cố ý bóp méo từng câu từng chữ tôi nói ra; mỗi lời nói của nàng chứa đầy nọc độc. Nàng biết chỗ nào làm tôi đau thì chọc vào chỗ đó. Càng nói càng đau. Tôi thét lên: "Câm đi!" hay câu gì đó đại loại như thế. Nàng vùng chạy về phòng trẻ con. Tôi cố giữ nàng lại để nói cho hết và chứng minh đến cùng. Tôi tóm lấy tay nàng. Nàng làm bộ như tôi đã làm đau nàng và thét lên: "Các con ơi, bố các con đánh mẹ đây này!". Tôi thét: "Đừng nói dối!". - "Đây không phải là lần đầu tiên đâu!" - nàng kêu lên và lũ trẻ lao đến bên nàng. Nàng dỗ dành chúng. "Đừng có làm bộ làm tịch!". Nàng đáp: "Với anh thì tất cả là làm bộ làm tịch hết: anh giết người rồi bảo là người ta làm bộ chết. Tôi bây giờ biết rõ anh rồi, anh chỉ muốn điều đó thôi mà!". "Ôi, cầu cho cô chết đi cho rồi!"- tôi gào lên. Tôi nhớ những từ ngữ dễ sợ đó đã làm tôi kinh hoảng. Tôi không hề nghĩ mình có thể nói ra những từ khủng khiếp, thô bạo như thế, và ngạc nhiên thấy chúng có thể buột ra từ miệng mình. Tôi gào lên những từ kinh khủng đó rồi chạy về phòng, ngồi phịch xuống và đốt thuốc hút. Tôi nghe tiếng nàng bước ra phòng ngoài và chuẩn bị bỏ đi. Tôi hỏi nàng đi đâu, nàng không đáp. "Mặc xác cô ta" - tôi tự nhủ, quay về phòng lại nằm xuống và hút thuốc. Trong đầu tôi diễn ra hàng nghìn kế hoạch trả thù nàng và giải thoát mình khỏi nàng, rồi đủ các cách để làm sao mọi chuyện đều êm thấm không ai biết được. Tôi suy nghĩ những chuyện đó và hút thuốc, hút thuốc, hút thuốc. Tôi nghĩ về việc chạy trốn khỏi nàng, ẩn mình đi, chạy sang châu Mỹ. Tôi mơ ước đến lúc được giải thoát khỏi nàng, sẽ tuyệt diệu làm sao, tôi sẽ gặp một người phụ nữ khác, tuyệt vời và hoàn toàn mới mẻ. Tôi sẽ được giải thoát nếu nàng chết đi, hoặc tôi ly dị với nàng, và tôi suy nghĩ các cách để làm được chuyện đó. Tôi ý thức được rằng mình đã lẫn lộn, rằng tôi không nghĩ cái cần phải nghĩ, nhưng để xua cái ý thức đó đi, tôi liên tục hút thuốc. Trong khi đó mọi chuyện trong nhà rối cả lên. Cô gia sư đến hỏi: "Bà đi đâu rồi ạ? Khi nào thì bà về?". Anh hầu hỏi đã pha trà được chưa. Tôi sang phòng ăn, lũ trẻ con, nhất là con Lisa là đứa đã hiểu biết mọi chuyện, tất cả chúng đều hướng những ánh mắt chứa đầy thắc mắc và bất bình lên nhìn tôi. Chúng tôi im lặng uống trà. Nàng vẫn chưa thấy trở về. Suốt buổi chiều cũng vậy, và trong tôi lẫn lộn hai cảm xúc: căm tức nàng đã hành hạ tôi và lũ trẻ bằng sự vắng mặt của mình, và sợ hãi rằng nàng sẽ không trở về và làm gì đó để hại bản thân mình. Tôi định đi tìm nàng. Song tìm nàng ở đâu? Ở chỗ chị nàng ư? Nhưng thật ngu ngốc mới đến đó hỏi. Thôi mặc kệ nàng, nếu như nàng muốn hành hạ thì cứ để nàng tự hành hạ mình. Nàng chẳng mong đợi điều đó là gì. Nhưng lỡ chuyện lại còn tệ hơn, lỡ nàng không ở chỗ chị mình mà đã làm gì đó hủy hoại thân mình thì sao?... Mười một giờ, mười hai giờ, một giờ. Tôi không chờ trong phòng ngủ, nằm một mình trong đó mà chờ thì thật ngốc, vì vậy tôi không đi nằm. Tôi muốn làm một cái gì đó, viết thư hay đọc sách, nhưng không làm được gì cả. Tôi ngồi trong òng làm việc, đau khổ, tức giận và lắng nghe. Ba giờ, bốn giờ mà nàng vẫn chưa về. Gần sáng tôi thiếp đi, lúc tỉnh dậy vẫn không thấy bóng dáng nàng. Mọi chuyện trong nhà vẫn diễn ra như hàng ngày, song mọi người đều cảm thấy bất an và đều nhìn tôi dò hỏi, trách móc, ai cũng nghĩ mọi chuyện đều do lỗi tại tôi. Còn trong tôi vẫn cuộc đấu tranh giữa hai cảm xúc: nỗi tức giận vì nàng hành hạ tôi, và nỗi lo sợ cho nàng. Khoảng mười một giờ, chị gái nàng đến làm sứ giả cho nàng. Và lại bắt đầu những giọng điệu cũ: "Nó đang trong tình trạng rất tồi tệ. Nào có chuyện gì thế?" - "Không, chẳng có chuyện gì cả". Tôi nói về tính cách khó chịu của nàng và nói tôi chẳng làm gì nàng cả. "Nhưng không thể để như thế được." - Chị gái nàng nói. "Đó là chuyện của cô ấy, không phải là chuyện của tôi." - Tôi đáp. - "Tôi không làm lành trước đâu. Còn muốn chia tay thì chia tay." Chị nàng bỏ đi mà không thu được kết quả gì. Tôi đã can đảm nói với chị nàng rằng sẽ không làm lành trước, nhưng khi bà ta vừa đi khỏi, tôi bước ra ngoài và nhìn thấy vẻ sợ hãi tội nghiệp của lũ con, thì đã muốn làm lành với nàng ngay. Tôi sẵn lòng làm lành, nhưng không biết phải làm như thế nào. Đi đi lại lại, hút thuốc, uống hết chỗ vodka và rượu vang của bữa sáng, và tôi đạt được điều mà tôi đã mong muốn một cách vô ý thức: không nhìn thấy tình trạng ngu ngốc, tồi tệ của mình. Gần ba giờ chiều thì nàng về. Nhìn thấy tôi, nàng không nói năng gì cả. Tôi tưởng rằng nàng đã dịu lại, bèn bắt đầu thanh minh rằng tôi nóng giận là do những lời trách móc của nàng. Vẫn với vẻ mặt nghiêm khắc và đầy khổ đau, nàng nói nàng đi về không phải để nghe thanh minh, mà để mang lũ con đi, vì chúng tôi không thể nào sống chung với nhau được nữa. Tôi nói là tôi không có lỗi, rằng chính nàng đã làm tôi không giữ được bình tĩnh. Nàng nhìn tôi nghiêm khắc và đắc thắng rồi nói: "Đừng nói thêm nữa, rồi anh sẽ phải ân hận. Tôi nói tôi không thể chịu được các trò hề. Lúc đó nàng hét lên gì đó không rõ rồi chạy về phòng mình. Tiếng chìa khóa vang lên, nàng đã khóa trái cửa lại. Tôi đập cửa, nhưng không có tiếng trả lời và tôi tức giận bỏ đi. Nửa giờ sau bé Lisa chạy đến, chan hòa nước mắt. "Sao? có chuyện gì xảy ra rồi?" "Con không nghe thấy tiếng mẹ." Chúng tôi chạy đến. Tôi dùng hết sức giật cánh cửa. Then cửa cài không kỹ nên hai cánh cửa bật mở ra. Tôi đến bên giường. Nàng mặc váy dài và chân đi ủng, nằm sõng soài bất tỉnh trên giường. Trên chiếc bàn nhỏ là chiếc lọ thuốc phiện đã trống rỗng. Chúng tôi vực nàng hồi tỉnh. Lại rất nhiều nước mắt và cuối cùng là làm lành. Nhưng đó cũng không phải là sự hòa giải: trong lòng mỗi người vẫn còn đó sự phẫn nộ đối với nhau, lại cộng thêm sự bực bội vì nỗi đau do trận cãi cọ gây nên, mà người nào cũng đổ là hoàn toàn tại người kia. Nhưng dù sao cũng cần phải kết thúc mọi chuyện và cuộc sống lại trôi qua như cũ. Thế rồi sau đó lại cãi cọ, liên tục và càng lúc càng dữ dội hơn, khi thì tuần một lần, khi thì tháng một lần, có khi cãi nhau hàng ngày. Và đều kết thúc như nhau. Có lần tôi đã lấy hộ chiếu để đi ra nước ngoài, cuộc cãi cọ lần ấy kéo dài hai ngày, nhưng sau đó lại giải thích, lại làm lành, và tôi ở lại.